AGUATURBIA 

Chilean Psychedelic Rock

Γράφει ο Δημήτρης Μπουντούρης

Την δεκαετία του 60, η Νότια Αμερική η επονομαζόμενη και Λατινική Αμερική, μουσικά αναπτύχθηκε όπως και όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες κυρίως ακολουθούσαν τα βήματα της μαμάς Αγγλίας.
Έτσι και εδώ, έχουμε την μαμά US με όλες τις Latin χώρες που εξελίχθηκαν μουσικά, να βυζαίνουν από τα στήθια της. Που και που, γινόταν και αρπαγή από Αγγλία -μιας και δεν υπήρχε κανένας σοβαρός νόμος να το απαγορεύει- ειδικά αν άλλαζες τους στίχους και έπαιζες το τραγούδι στη γλώσσα σου. Πολλά τραγούδια mersey beat style, με προεξέχοντες, διασκευές των Beatles αλλά και Gerry & Pacemakers, Searchers, Ian & Zodiacs, Billy Kramer κλπ. Κάτι σαν British Invasion.
Από US είχαμε κλέψιμο σε beat, garage αλλά και surf κομμάτια που τραβούσαν την προσοχή και κατάφερναν να κάνουν γνωστές τις τοπικές μπάντες.
Κάπως έτσι ξεκίνησαν το 1968 και οι Χιλιανοί Aguaturbia (αρχικά Agua Turbia), η καλύτερη κατ’ εμέ pcychedelic acid μπάντα της Λατινικής Αμερικής, με αρκετές επιρροές από την ντόπια μουσική αλλά και progressive space rock στοιχεία.
Βοηθούσε βέβαια και η φωνή της Denish Morales που ήταν στα φωνητικά και κάποιοι την παρουσίαζαν ως Grace Slick της Χιλής αν και Βραζιλιάνα.
Στο πρώτο τους single το 1969, πήραν στην πρώτη πλευρά το ‘’Somebody to love’’ ("Alguien Para Amar"), το έκαναν wild αφού βοηθούσε η φωνή και ξεκίνησαν την εγχώρια πορεία τους. Η αλήθεια είναι ότι η Denish πλησιάζει αρκετά την Grace, αλλά δύσκολα την φτάνει στις ψηλές νότες και στα εντυπωσιακά γυρίσματα της.

Alguien Para Amar

Η β πλευρά περιέχει μια υπέροχη διασκευή από το ‘’Baby its you’’ ("Eres Tu") των Shirelles, που είχε πάει #8 στο Billboard τον Δεκέμβριο του 61. Το τραγούδι μπαίνει βαθιά στο κλίμα που θα βάδιζε το group, που το αποτελούσαν η Denish Morales στα φωνητικά, ο άντρας της Carlos στην κιθάρα, ο Willy Cavada στα ντραμς και ο Ricardo Briones στο μπάσο.

Eres Tu 

Ο Carlos ήταν ο αρχηγός του group και ο πιο γνωστός στην εγχώρια μουσική σκηνή (Tickets, Pat Henry and Blue Devils, Los Jockers). Ο Willy και ο Ricardo φίλοι και με έντονες μουσικές επιρροές από τους μεγάλους κυρίως της US.
Τέλος η Denish, γεννημένη και μεγαλωμένη στην υψηλή κοινωνία της Βραζιλίας (πραγματικό όνομα Climene Puleghini Solis), παρότι δεν είχε καθόλου μουσική παιδεία, γοητευόταν υπερβολικά και δοκίμαζε τις μουσικές χορδές της στο R&B και το rock. Οι γονείς της δεν είχαν τρελαθεί με την ιδέα να δημιουργήσει μια μπάντα με τον φίλο της, οπότε τον παντρεύτηκε και έκανε - ανεξάρτητη πλέον- αυτό που ήθελε.
Στo πρώτο τους 45άρι ακούμε μια σύνθεση του Carlos (Erotica) άνευ σημασίας. Ουσιαστικά πρόκειται για τα βογγητά της γυναίκας του, εμπλουτισμένα με jazzίζουσες νότες και rockίζοντα σόλα. Η άλλη πλευρά όμως περιέχει μια φανταστική διασκευή σε τραγούδι του front man των Grand Funk, Mark Farner το ‘’Heart breaker’’ σε θηλυκή εκτέλεση.

Heart breaker

Το επόμενο 45άρι του 1970, ξεχωρίζει για την fuzzαριστή κιθάρα του Carlos, εμπλουτισμένη από τις ψιλές νότες της Denish, σε διασκευή του πολυπαιγμένου ‘’Rollin’ and Rumblin’’ του Muddy Waters. Εδώ ξεφεύγει τελείως από τις γνωστές διασκευές των Canned Heat ή του Clapton και προσπαθεί μουσικά να φτάσει τον Jimmy και φωνητικά την Janis. Για την Χιλή αλλά και όλη την Λατινική Αμερική ήταν πρωτοπόροι αλλά δυστυχώς όπως γίνεται πάντα, αναγνωρίστηκαν πολύ αργότερα από την εποχή τους.

Rollin’ and Rumblin

Στην αρχή ξεκίνησαν παίζοντας σε clubάκια του Santiago διασκευές με το δικό τους ύφος, πάντα με αγγλικό στίχο. Το 1970 έχουμε τα 2 βασικά τους lp στα οποία συμπεριέλαβαν εκτός των άλλων και τα περισσότερα τραγούδια από τα προηγούμενα 45άρια τους. Και τα 2 με αντισυμβατικά εξώφυλλα, πολύ μπροστά και επικίνδυνα για την εποχή τους.
Το πρώτο τους Lp ηχογραφήθηκε ζωντανά σε ένα απλό τρικάναλο στούντιο.
Στο εξώφυλλο το group κλεισμένο σε ένα δωμάτιο γυμνό και την Denish με χίπικο μαντήλι στο κεφάλι και Lennon - Ono γυαλί. Σε μια όμως αυστηρά καθολική Χώρα δεν υπήρχε περίπτωση να ευοδωθεί η προσπάθεια τους. Λόγω του γυμνού εξώφυλλου η εκκλησία τους αφόρισε εφ’ όρου ζωής, τα ΜΜΕ τους κυνήγησαν, τα δισκάδικα αρνούνταν να βάλουν τον δίσκο στις προθήκες τους, ακόμα και αρκετοί μουσικόφιλοι ενοχλήθηκαν από την μουσική τους.
Παρ’ όλα αυτά, το παίξιμο τους αν και το lp περιέχει κυρίως διασκευές, έκανε τους ανοιχτόμυαλους Αμερικάνους να τους προσέξουν και να τους δώσουν την ευκαιρία για άλλο ένα Lp πλέον στην RCA. Το δεύτερο εξώφυλλο σε μαύρο φόντο, το group με μαύρα ρούχα, ενώ η Denish στο background του δίσκου επάνω σε σταυρό ως άλλος Χριστός.

                                             

Και τα 2 Lps χαρακτηρίζονται από βαρύ ψυχεδελικό jamάρισμα με fuzzαριστή κιθάρα, space out φωνητικά και αρκετή acid τρέλα.

Ah Ah Ah Ay 

Λόγω των απόψεων και της εμφάνισης τους, συνεχίστηκε το κυνηγητό από το Χιλιανό καθεστώς, και λόγω του χάους που επικρατούσε το 1970 στη Χιλή, αναγκάστηκαν να ψάξουν στα μέσα του 1970 την τύχη τους στο US. Εγκαταστάθηκαν στη Ν. Υόρκη άλλαξαν το όνομα τους σε Sun άλλαξαν το παίξιμο τους για να γίνουν αρεστοί στο κοινό και να εξασφαλίσουν τα προς το ζην.
Το 1973 ξαναγύρισαν στον τόπο τους. Διαλύθηκαν το 1974.
Ξανασχηματίστηκαν πολύ αργότερα και το ζεύγος με νέα τα άλλα 2 μέλη διότι τα αρχικά είχαν πεθάνει, παίζει μέχρι σήμερα.
Βασισμένο στο ‘’Some of these days’’ του 1910 (Brooks), το ‘’Uno De Estos Dias’’ ντύνεται με Μισισίπικο bluesίστικο μανδύα και ροκάρει τόσο ώστε να ταράξει τα νερά στην τότε πουριτανή Χιλή. Η Denish αποδεικνύει ότι ήταν σωστή η αρχική της επιλογή να πατήσει στη φωνή της, αφού σε πολλά σημεία η χροιά της και οι οκτάβες της πλησιάζουν αν όχι υπερκαλύπτουν μεγάλες Αμερικανίδες ντίβες της εποχής.

Uno De Estos Dias

Το ‘’Wonder Who’’ που ανοίγει το Volumen 2 δείχνει τι θα επακολουθήσει. Το τραγούδι ακροβατεί στα όρια της φωνής της Denish, με το wah wah σόλο να βοηθάει στη μορφή του ήχου και να χρειάζεται την βοήθεια του κοινού για να καταλάβεις ότι πρόκειται για σύνθεση του Ray Charles.

Wonder Who

Για το τέλος άφησα 2 συνθέσεις των  Morales και Louis ‘’ganzo’’ Beltran που δείχνει το ξεκάθαρο στυλ της μουσικής τους που εξαγρίωσε αρκετούς στη Χιλή αλλά τους έκανε αγαπητούς σε πάρα πολλούς στην Αμερική. Τα "Waterfall’’

Waterfall

και "Evol".

Evol

Συνοψίζοντας οι Aguaturbia λαμβανομένου υπόψη των προβλημάτων στα μισά της δεκαετίας του 60 και του κομουνιστικού καθεστώτος της χώρας τους στις αρχές του 70, πρωτοπόρησαν και αναδείχθηκαν σε κορυφαίο ψυχεδελικό group κυρίως εκτός συνόρων Χιλής, χαρακτηριζόμενοι από τα υπέροχα γυναικεία φωνητικά και τα άγρια ‘’wah wah’’ κιθαριστικά solos, με 2 υπέροχα και μπροστά από την εποχή τους Lps.