ROGER WATERS – RON GEESIN  

Music from "The Body"

Κάποτε ο γνωστός ραδιοφωνικός παραγωγός του BBC, John Peel, κλήθηκε να προτείνει ποιος ή ποιοι θα μπορούσαν να κάνουν το soundtrack ενός κινηματογραφικού ντοκιμαντέρ με θέμα το ανθρώπινο σώμα. Η απάντησή του ήταν άμεση και ξεκάθαρη: τον πειραματιστή και "πολυεργαλείο" της μουσικής, Ron Geesin μαζί με τον ανερχόμενο τότε ηγέτη των Pink Floyd, Roger Waters.

Bed-Time-Dream-Clime

Music From the Body (Harvest SHSP 4008) 1970

Η ιστορία για τη συνεργασία τους αυτή αρχίζει ένα χρόνο πριν. Κάπου στις αρχές του 1969. Τότε ο τηλεοπτικός σκηνοθέτης Roy Battersby συλλαμβάνει μία πρωτοποριακή ιδέα. Εμπνεόμενος από ένα επιστημονικό βιβλίο του Anthony Smith με θέμα το ανθρώπινο σώμα (“The Body”, 1968), πίστεψε ότι θα μπορούσε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη ένα σχετικό ντοκιμαντέρ. Το concept θα ήταν να συνδυαστούν οι πιο πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις με εκπληκτικές και πρωτοφανείς στον κόσμο εικόνες, κινηματογραφημένες σε ειδικό στούντιο κυρίως με τη χρήση μικροκάμερας που θα εισέρχεται σε αφάνταστα σημεία του σώματος. Κι όλο αυτό “ντυμένο” με πρωτοποριακή μουσική και τραγούδια.

Old Folks Ascension

Κάλεσε λοιπόν τους συντρόφους του - στο τροτσκικό κίνημα της εποχής - Frank Finlay και Vanessa Redgrave να συμμετέχουν στην προσπάθειά του, κάνοντας τους αφηγητές. Το οπτικό αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό, με αφάνταστες, για την εποχή, σκηνές όπου το ανθρώπινο σώμα μπαίνει στο μικροσκόπιο, όπου το κοινό θα μπορούσε να δει για πρώτη φορά τις αντιδράσεις ενός σώματος, π.χ. όχι μόνο εξωτερικά αλλά κυρίως εσωτερικά. Τι κινητοποιείται, για παράδειγμα, για να προκληθεί το κλάμα ενός μωρού, πώς αναπνέουμε, πώς παράγεται η ομιλία μας; Επίσης πώς προσλαμβάνει ο άνθρωπος την τροφή του, πώς καταπίνει, πώς παράγονται και κινούνται τα υγρά του στομάχου, πώς κινείται το έντερο, τις κινήσεις του εμβρύου, από τη στιγμή της σύλληψης μέχρι και τον τοκετό κ.α.

Θα έπρεπε όμως και το ηχητικό αποτέλεσμα να έχει κάτι το πρωτοποριακό. Ακριβώς αυτό έκαναν και οι δυο μας φίλοι. Δεν έμειναν μόνο στο ήχο του χτύπου της καρδιάς. Πρόσθεσαν στο soundrack ήχους, χρησιμοποιώντας το ανθρώπινο σώμα ως μουσικό όργανο ! Έτσι ακούγονται διάφοροι καθημερινοί ανθρώπινοι ήχοι, όπως κλάμα μωρού, βήχας, γέλια, αναπνοές, ροχαλητά, χαστούκια, εντερικοί ήχοι κλπ. Αυτός ο συνδυασμός ‘κλασικών’ τραγουδιών με parts σωματικών ήχων ήταν κάτι το εντελώς αδιανόητο. Γι΄αυτό ακριβώς τον λόγο κλήθηκαν άλλωστε και οι δύο μουσικοί…

Body Transport

Στην πραγματικότητα, το ‘Music from The Body’, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, ίσως είναι περισσότερο ένα άλμπουμ του Ron Geesin. Όταν αυτός κατάλαβε ότι θα υπήρχαν και ήχοι αλλά και τραγούδια στο soundtrack, τότε συμφώνησε και μάλιστα με τον όρο να πάρει και τον Waters του. Ο δαιμόνιος Σκωτσέζος ήξερε ότι αυτό θα τον βοηθούσε αργότερα – κι όπως πράγματι έγινε. Λίγο αργότερα ο Waters θα τον είχε συνεργάτη του στο project Pink Floyd "The Amazing Pudding" (a.k.a. "Atom Heart Mother” Suite), όπου θα έπαιρνε και credit.

Τα περισσότερα από τα κομμάτια ηχογραφήθηκαν στις αρχές του 1970 από τον κάθε καλλιτέχνη μόνο του. Αργότερα, όταν το ντουέτο ανακάλυψε ότι η παραγωγή σκόπευε να κυκλοφορήσει ένα άλμπουμ- soundtrack, οι Geesin και Waters δούλεψαν ομαδικά τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 1970 για να ξαναγράψουν ολόκληρη τη δουλειά. Σε στερεοφωνικό ήχο αυτή τη φορά, για να το κάνουν πιο αποδεκτό κι άψογο ως άλμπουμ. Ο Waters συμμετέχει με τέσσερα ολόδικά του κι άλλα τρία τραγούδια από κοινού με τον Ron. Tα υπόλοιπα δεκαπέντε ανήκουν εξολοκλήρου στον δεύτερο. Και τα 22 κομμάτια, στα 41 λεπτά του άλμπουμ, αποτελούν μια πραγματικά παράξενη συλλογή από ηχητικά εφέ, τραγούδια με ιδιαίτερους στίχους, προχωρημένα φωνητικά αλλά και περίεργους τίτλους, όπως "More Than Seven Dwarfs in Penis-Land", "Bridge Passage for Three Plastic Teeth" και "Mrs. Throat Goes Walking" !

Mrs. Throat Goes Walking

Το άλμπουμ αρχίζει όσο πιο αμήχανα γίνεται, ειδικά για τους αμύητους στο τι ακούνε. Φάπες, γελάκια, ήχοι τουαλέτας, αέρια εντέρου σε έναν καταιγιστικό ρυθμό με τη συνοδεία πιάνου. Πιάνο παίζει φυσικά ο ίδιος ο Geesin, όπως άλλωστε σε όλο τα κομμάτια – όπου απαιτείται. Επίσης ο μπέμπης που ακούγεται εδώ είναι ο γιος του, ο Joe Geesin.

Our Song

To επόμενο – και ΄πραγματικό’ – κομμάτι είναι σύνθεση του Waters. Εδώ ο συνθέτης τραγουδά και συνοδεύει με αρπίσματα της κιθάρας του το κομμάτι, το οποίο θυμίζει έντονα άλλες συνθέσεις του Waters. Για παράδειγμα το "If" – που θα ηχογραφούνταν λίγους μήνες αργότερα – ή το "Grantchester Meadows" από το Ummagumma. 

Sea Shell and Stone

Τα κομμάτια συνεχίζονται με τον Ron να πειραματίζεται άγρια, τόσο σε θέμα φωνητικών κι ηχητικών εφέ όσο και σκοτεινές ενορχηστρώσεις με τσέλο και βιολί, ισπανικές κιθάρες και groovy ρυθμούς. Τη μονοτονία της α' πλευράς σπάει η επόμενη σύνθεση του Roger, το "Chain of Life". Απλό κι άμεσο τραγούδι για τη ζωή, με τα κλασικά κιθαριστικά αρπίσματα του συνθέτη, όπου ο ακροατής ψάχνει να βρει στοιχεία τόσο των Floyd όσο και των μετέπειτα σόλο άλμπουμ του Waters. Σίγουρα όμως ενδιαφέρον…

Chain of Life

Η β' πλευρά ξεκινά περίπου όπως και η πρώτη. Με το κομμάτι "Body Transport", με credit και στους δύο, όπου ακούγονται ήχοι αναπνοής, ροχαλητά, γέλια και ομιλίες. Το επόμενο όμως τραγούδι έχει όμως αρκετό ενδιαφέρον. Ο τίτλος του; "Breathe" ! Θέλοντας και μη, εδώ ο ακροατής προσπαθεί να βρει μανιωδώς κάποια "συγγένεια" με το πασίγνωστο ομότιτλο track από το The Dark Side Of The Moon. Ειδικά αφού και τα δύο ξεκινούν με τη φράση "Breathe in the air…". Προσωπικά δε βρίσκω εδώ κανένα ψίχουλο μουσικής ομοιότητας, αν και φαντάζομαι ότι κάτι θα έμεινε στο μυαλό του Roger όταν θα οραματιζόταν το 'TDSOTM'. Ακούστε και βγάλτε τα συμπεράσματά σας:

Breathe

Γενικά μπορούμε να πούμε ότι ο ηγέτης των Floyd αποκόμισε από αυτή τη δουλειά πάρα πολλά θετικά στοιχεία, εμπειρία. Οι πειραματισμοί με τη λεγόμενη “biomusic” (μουσική που παράγεται με ήχους της φύσης και των ζωντανών σωμάτων), τα ηχητικά εφέ κλπ. φυσικά ήταν ήδη αναπόσπαστο στοιχείο της μπάντας του. Όμως εδώ, ειδικά με τη αμέριστη συμβολή του Geesin, αυτοί φτάνουν σε απίθανα σημεία. Κι οπωσδήποτε, χωρίς αμφιβολία, ψήγματα πολλών κατοπινών συνθέσεών του βρίσκονται σ΄αυτό το άλμπουμ. Θυμηθείτε και το κομμάτι του συνθέτη, με σχετική θεματική, ηχογραφημένο από τους Floyd λίγους μήνες αργότερα, το "Embryo" της θρυλικής συλλογής  Picnic – A Breath of Fresh Air (1970). Σίγουρα οι φίλοι των Pink Floyd, κι ειδικά οι φίλοι του Waters , θα απολαύσουν το άλμπουμ – όσοι φυσικά το έχουν ήδη ανακαλύψει – και για τον λόγο ότι τον ακούνε τουλάχιστον να τραγουδάει. Η επόμενη δουλειά του, που θα τον απολαύσουν - τόσο αποκλειστικά - οι φανατικοί φίλοι του, θα είναι στο πρώτο προσωπικό του άλμπουμ, χρόνια μετά, στο ιστορικό The Pros and Cons of Hitch Hiking του 1984. 

Το άλμπουμ τελειώνει θριαμβευτικά με το "Give Birth To A Smile", μία επίσης μοναδική σύνθεση του Waters, ένα πραγματικά εκπληκτικό τραγούδι, όπου αποδίδεται ένα υπέροχο αίσθημα αισιοδοξίας. Κι εδώ κρύβεται ίσως η μεγαλύτερη έκπληξη του δίσκου: Αν κάποιος το ακούσει, έστω όχι και τόσο προσεκτικά, σίγουρα θα αναπηδήσει από τη θέση του και θα αναρωτηθεί: «…Mα αυτό που ακούω δεν είναι Pink Floyd; Τους ακούω καθαρά…!». Κι έχει δίκαιο ! Αν και δεν παίρνει κανείς τους credit, εδώ παίζουν κανονικά όλα τα μέλη της δημοφιλούς μπάντας. Εκτός από τον Waters – και τον Geesin στο πιάνο – εδώ ακούμε, ολοκάθαρα μάλιστα, και τους υπόλοιπους τρεις: Gilmour, Mason και Wright, ο καθένας στο πόστο του. Εδώ πραγματικά γίνεται ένα άλμα στο χρόνο και βρισκόμαστε μέσα στο ‘TDSOTM’. Με αυτή την ενορχήστρωση, με αυτά τους ήχους του κάθε οργάνου ξεχωριστά, με αυτές τις γυναικείες φωνές στα backing vocals, ακόμη και με αυτούς τους στίχους, σίγουρα θα μπορούσε να είναι κάλλιστα το τελευταίο μέρους του μεγαλειώδους άλμπουμ του 1973 !

"Long live the child and the man

Long live the mother and the lad (…)

Give birth to a smile…"

Give Birth Τo Α Smile

Μερικές εβδομάδες αργότερα, όλοι οι παραπάνω φίλοι θα κάθονταν μαζί στα στούντιο της Abbey Road για να να δουλέψουν πάνω στο Atom Heart Mother. Σίγουρα όμως το άλμπουμ Music From The Body θα εκπλήξει ευχάριστα όλους τους φαν του συγκροτήματος, αφού όλα τα κομμάτια – τραγούδια και μη – έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Ειδικά δε περισσότερο σε όσους έχουν ήδη πάρει μαθήματα ανθρωπολογίας και ανατομίας !

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΕΡΜΗΓΚΑΣ