BAND ON THE RUN

The Great Adventure

Γράφει ο Θέμης Φαλλίδας

Ήταν καλοκαίρι του 1989 στην Ναύπακτο και το θερμόμετρο έδειχνε τριάντα επτά βαθμούς στις πέντε το απόγευμα! Είπα να χαλαρώσω λίγο ακούγοντας μουσική, αφού έτσι κι αλλιώς θα βγαίναμε πολύ αργά με την παρέα για φαγητό και ποτό. Καφεδάκι κάτω από το πλατάνι, ελάχιστα μέτρα μακριά από την θάλασσα! Είχα walkman και ακουστικά και ήμουν πανέτοιμος να χαθώ μέσα στις αγαπημένες μου μελωδίες, αλλά δεν είχα καταλήξει στην κασέτα που θα έβαζα! Είχα μαζί μου Deep Purple, Rainbow, Blue Oyster Cult, Yes και το Band On The Run των Wings. Για μένα, οι Wings ήταν πάντα η λογική και επιτυχημένη συνέχεια των Beatles. Ο Paul McCartney πιστεύω ότι ήταν η μουσική και επιχειρηματική ιδιοφυΐα των Σκαθαριών. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, άλλωστε, ότι οι Wings και η μετέπειτα σόλο καριέρα του είχαν και εξακολουθούν να έχουν τεράστια επιτυχία και οι κρίσεις της παλαιάς «Beatlemania» με το κοινό να παραληρεί κάτω από την σκηνή, συμβαίνουν σχεδόν κάθε φορά που ο βετεράνος μουσικός εμφανίζεται σε μεγάλα στάδια με την μπάντα του.

Band on the Run (1973)

Σε όλα αυτά συμφωνούν και οι αριθμοί, δηλαδή οι πωλήσεις των δίσκων του Paul McCartney ο οποίος είναι ένας από τους πλουσιότερους μουσικούς στον πλανήτη. Αποφάσισα να ακούσω το Band On The Run για άλλη μια φορά. Φυσικά, το έχω ακούσει πάρα πολλές φορές και εξακολουθώ να το ακούω αρκετά συχνά, όχι γιατί θεωρείται το καλύτερο άλμπουμ των Wings και γενικά ένα από τα καλύτερα του Paul McCartney, αλλά γιατί είναι μία από τις δέκα επιλογές δίσκων που λες ότι θα πάρεις σίγουρα μαζί σου σε ένα έρημο νησί! Ο ήχος, οι στίχοι και πάνω απ’ όλα η μουσική, έχουν αυτήν την ανεξίτηλη φρεσκάδα και χρώμα που με ένα μαγικό τρόπο σε πάνε πίσω στις αγαπημένες μελωδίες των 70’s, ενώ ταυτόχρονα συνειδητοποιείς πόσο πολύ ταιριάζουν σε κάθε εποχή και περισσότερο σήμερα που ψάχνω κυριολεκτικά με το μικροσκόπιο να βρω ένα άλμπουμ που να έχει πραγματικά κάτι ενδιαφέρον να προτείνει.

Το Παρασκήνιο

Όλη η ιστορία της δημιουργίας του Band On The Run μπορεί κάλλιστα να γραφτεί σε σενάριο για τον κινηματογράφο! Είναι μια περιπέτεια με ισχυρές δόσεις σασπένς. Πάντα, όμως, πριν αρχίσει μια περιπέτεια υπάρχει ένα παρασκήνιο που προετοιμάζει το έδαφος. Έτσι έγινε και με τους Wings. Είχαν ολοκληρώσει μια πολύ επιτυχημένη Βρετανική τουρνέ και πλησίαζε η ώρα που θα έπρεπε να μπουν στο στούντιο για να ηχογραφήσουν ένα καινούργιο άλμπουμ. Παρά τις επιτυχίες και το πολύ καλό Red Rose Speedway, το τελευταίο τους άλμπουμ, οι Wings και ειδικά ο McCartney αντιμετώπιζε μια υποβόσκουσα γκρίνια από το κοινό και τον Τύπο. Ναι μεν η δουλειά ήταν πολύ καλή, ποιοτική και αποδεκτή, αλλά υπήρχε πάντα η σκιά των Beatles πάνω από τα φτερά των Wings! Δεν ήταν ακόμα ιδιαίτερα ορατή η μετάβαση στην επόμενη φάση, στην μετα-beatles περίοδο. Χρειαζόταν ένα νέο μουσικό σοκ ο κόσμος για να συνειδητοποιήσει ότι ο Paul McCartney μπορεί όχι μόνο να διαδεχθεί επάξια την θρυλική μπάντα των Σκαθαριών, αλλά να παρουσιάσει νέους ήχους και στυλ που θα εγκαινίαζαν μια ολοκαίνουργια μουσική εποχή. Οι Wings, όπως και οι Beatles, αποτέλεσαν έμπνευση για πάρα πολλές μπάντες και μουσικούς που εμφανίστηκαν μετά το Band On The Run. Όμως, πριν την ηχογράφηση του άλμπουμ έγινε ένας δυνατός σεισμός που παραλίγο να πλήξει τα θεμέλια της μπάντας. Ο session drummer Denny Seiwell, που βρισκόταν στους Wings από την ίδρυση τους και ο κιθαρίστας Henry McCullough, που είχε έρθει στο Red Rose Speedway, παραιτήθηκαν αμέσως μετά την ηχογράφηση του "Live And Let Die", τραγουδιού για την ομώνυμη ταινία James Bond της εποχής.

Ο Seweill ήταν απογοητευμένος που ενώ βρισκόταν στην μπάντα από την στιγμή της ίδρυσης της, εξακολουθούσε να πληρώνεται ως session μουσικός και ο McCullough υποστήριζε ότι ο McCartney του υποδείκνυε συνεχώς τι στυλ κιθάρας να παίζει. Για την πρώτη περίπτωση, είναι φυσιολογικό μια μπάντα να χρησιμοποιεί κάποιον ή κάποιους session μουσικούς και σίγουρα υπάρχουν λόγοι που αυτοί οι μουσικοί δεν ενσωματώνονται στην μπάντα ως βασικά μέλη. Η δεύτερη περίπτωση είναι η κλασική κόντρα που δημιουργείται ανάμεσα σε μέλη συγκροτημάτων, οι λεγόμενες «μουσικές διαφορές».

Η Εξωτική Επιλογή του Studio!

Συνήθως, όταν υπάρχει γκρίνια και αποχωρήσεις σε μια μπάντα, περνάει κάμποσος καιρός μέχρι να φτιάξουν πάλι τα πράγματα και τα εναπομείναντα μέλη της να μπουν σε mood ηχογράφησης ενός νέου άλμπουμ. Ο McCartney ήθελε να ανατρέψει την άσχημη κατάσταση και ζήτησε από την EMI να του δώσει μια λίστα με όλα της τα studio ανά τον κόσμο για να αποφασίσει σε ποιο θα πάει! Η ιδέα ήταν να πάνε σε ένα μέρος όπου θα μπορούσαν να χαίρονται την παραλία, το μπάνιο και την χαλάρωση και να δουλεύουν πάνω στο νέο άλμπουμ κυρίως τις απογευματινές και βραδινές ώρες. Η επιλογή του Λάγος, στην Νιγηρία, μπορεί να φάνταζε εξωτική εκείνη την εποχή, όμως η πολιτική κατάσταση στην χώρα ήταν άθλια, αφού μόλις είχε τελειώσει ο εμφύλιος πόλεμος και στην κυβέρνηση ήταν μια στρατιωτική χούντα με κύριο χαρακτηριστικό της την διαφθορά.

Jet (1973)

Επίσης, η χώρα μαστιζόταν από ιώσεις και γενικά ασθένειες που είναι σύνηθες φαινόμενο μετά από έναν πόλεμο. Είναι η φάση που θα έλεγες στον McCartney, όπως ο Βέγγος σε ελληνική ταινία, «πού πας ρε Paul, η μανούλα σου το ξέρει;» Και όμως! Ο Paul, η γυναίκα του η Linda, τα τρία παιδιά τους, ο Denny Laine μαζί την γυναίκα του JoJo, ο πρώην μηχανικός ήχου των Beatles, Geoff Emerick και όλοι οι τεχνικοί που ακολουθούσαν την μπάντα στις τουρνέ, τα μάζεψαν και πήγαν σε ένα studio που δεν ήταν πλήρως εξοπλισμένο και βρισκόταν σε ένα προάστιο του Λάγος. Νοίκιασαν δύο σπίτια κοντά στο αεροδρόμιο της περιοχής το οποίο ήταν μία ώρα μακριά με το αυτοκίνητο από το studio. Το γενικό πρόγραμμα ήταν διακοπές και διασκέδαση μέχρι το μεσημέρι και μετά έμπαιναν στα αμάξια να πάνε studio όπου πολλές φορές δούλευαν μέχρι το ξημέρωμα! Ο McCartney έπαιζε ντραμς και πιάνο, εκτός από μπάσο, η Linda πλήκτρα και ο Laine κιθάρα.

Το Θρίλερ της Ηχογράφησης!

Έχω δει συνεντεύξεις του McCartney, έχω διαβάσει σχετικά άρθρα για το Band On The Run και κάθε φορά που ακούω το ομώνυμο κομμάτι μου έρχεται στο μυαλό όλη η περιπέτεια που έζησε η μπάντα, έτσι όπως την έχει διηγηθεί ο ίδιος. Πρέπει να ήταν η πιο δύσκολη περίοδος ηχογράφησης γιατί σχεδόν τίποτα δεν έγινε φυσιολογικά! Καταρχήν, το γεγονός ότι το studio δεν ήταν άρτια εξοπλισμένο αποτελούσε ένα δομικό στοιχείο καθημερινής δυσκολίας στην δουλειά των μουσικών και των τεχνικών. Υπήρχε πολύ καλό κλίμα, ιδέες και όρεξη για δημιουργία οπότε η μπάντα έχοντας τον Paul γεμάτο φρέσκες μελωδίες ξεκίνησε πολύ δυναμικά και αισιόδοξα. Ένα γενικό ύφος απόδρασης και ελευθερίας απορρέει από τους στίχους των τραγουδιών που σίγουρα έχει να κάνει με τα όσα βίωσαν οι μουσικοί στην Νιγηρία. Παράλληλα, ο ερωτισμός, το χιούμορ και η φαντασία του McCartney δεν θα μπορούσαν να λείπουν και από αυτό το άλμπουμ. Συνολικά, η μπάντα έμεινε στην Νιγηρία έξι εβδομάδες. Η ρουτίνα τους ήταν δουλειά από Δευτέρα έως και Παρασκευή και τουρισμός τα Σαββατοκύριακα.

Nineteen Hundred and Eighty Five (1973)

Όπως έγραψα και παραπάνω, δεν δούλευαν όλη την ημέρα. Προτιμούσαν τις βραδινές ώρες. Ο McCartney κάπνιζε πάρα πολύ εκείνη την εποχή και εννοώ τσιγάρα! Ναι, η μαριχουάνα ήταν βασικό χαρακτηριστικό των μουσικών των 70’s, αλλά σε αυτήν την περίπτωση τα απλά τσιγάρα έκαναν την ζημιά. Κατά την διάρκεια μιας ηχογράφησης δεύτερων φωνητικών, ο McCartney ένιωσε να του κόβεται η ανάσα. Αμέσως άφησε τα ακουστικά και βγήκε έξω από το studio για να πάρει αέρα. Όμως, η ζέστη και η άπνοια τον έκαναν να αισθανθεί χειρότερα με αποτέλεσμα να λιποθυμήσει, ενώ η Linda έκλαιγε και φώναζε «βοήθεια» έχοντας πεισθεί ότι ο άντρας της είχε πάθει καρδιακή προσβολή. Τελικά, δεν ήταν κάτι τόσο σοβαρό. Η επίσημη διάγνωση ήταν ότι έπαθε βρογχικό σπασμό από το υπερβολικό κάπνισμα και γι’ αυτό έχασε τις αισθήσεις του. Δεν είναι καλό να αρρωσταίνεις σε μια Αφρικανική χώρα όπου τότε το Σύστημα Υγείας ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και διάφορες ιώσεις καραδοκούσαν. Αυτή η ατυχία δεν πτόησε τον Paul και τους υπόλοιπους. Συνέχισαν την δημιουργία και τις ηχογραφήσεις, αλλά πολύ γρήγορα εμφανίστηκε ένα διαφορετικό πρόβλημα. Ο Fela Kuti, πολιτικός ακτιβιστής που αγωνιζόταν για τα ανθρώπινα δικαιώματα και πρωτοπόρος μιας μουσικής τάσης που ονομαζόταν «Afrobeat», κατηγόρησε την μπάντα ότι ήρθε στην πατρίδα του για να κλέψει τοπικές παραδοσιακές μελωδίες και να βγάλει ένα νέο άλμπουμ που θα έχει μεγάλη κερδοφορία σε παγκόσμια κλίμακα. Ο McCartney αναγκάστηκε να καλέσει τον Fela Kuti στο studio για να ακούσει το ηχογραφημένο υλικό και να διαπιστώσει ότι δεν χρησιμοποιήθηκε ούτε ίχνος τοπικής μελωδίας. Προσωπικά, πιστεύω ότι σίγουρα είχε περάσει από το μυαλό του McCartney να ψάξει την ντόπια μουσική. Άλλωστε, για έμπνευση και δημιουργία ταξίδεψε. Αν τελικά αποφάσιζε να βγάλει ένα άλμπουμ με Νιγηριανές μουσικές επιρροές, είμαι απόλυτα σίγουρος ότι θα είχε ήδη κανονίσει συναντήσεις με Αφρικανούς μουσικούς και συνθέτες μέσω της EMI πριν ακόμα φύγει από την Αγγλία. Αυτό γιατί ήταν πάντα τυπικός και άψογος στις συνεργασίες του όπως δηλώνουν όλοι όσοι έχουν συμμετάσχει σε κάποια δουλειά μαζί του. Μπορεί να έχει τσακωθεί με διάφορους μουσικούς, όπως γίνεται πάντα με τους μουσικούς και είναι φυσικό, αλλά δεν «έκλεψε» ποτέ το έργο κάποιου άλλου. Είναι από τις λίγους καλλιτέχνες στον πλανήτη που μπορείς να εγγυηθείς γι’ αυτόν αφού μέχρι σήμερα στα 80 του χρόνια εξακολουθεί να συνθέτει ασταμάτητα! Οι περιπέτειες πάντως δεν τέλειωσαν στο επεισόδιο με τον Fela Kuti!

Helen Wheels (1973)

Ένα βράδυ, για την ακρίβεια λίγες ώρες μετά τα μεσάνυχτα, το ζεύγος McCartney βγήκε να κάνει μια βόλτα μετά από την ηχογράφηση. Δεν ήταν καλή ιδέα! Τους επιτέθηκε μια συμμορία ντόπιων νεαρών κακοποιών και τους απειλούσαν κρατώντας στιλέτα! Ευτυχώς, η συνέχεια δεν ήταν τραγική για τις ζωές του Paul και της Linda, αλλά το αντίτιμο ήταν μεγάλο! Όχι μόνο τους έκλεψαν οτιδήποτε πολύτιμο είχαν πάνω τους, χρήματα, κοσμήματα, ρολόγια, αλλά τους πήραν και την τσάντα με τις κασέτες στις οποίες είχαν ηχογραφήσει τα demos όλων των τραγουδιών του νέου άλμπουμ καθώς και το τετράδιο με τους στίχους! Αυτή η κλοπή θα μπορούσε να αποβεί καταστροφική στα χέρια κάποιων που ήξεραν τι είδους υλικό έκλεψαν, όμως ευτυχώς ήταν κοινοί ληστές που το πιθανότερο είναι να πέταξαν στα σκουπίδια τις κασέτες και το τετράδιο. Το θέμα ήταν ότι όλη η δουλειά είχε πάει χαμένη και έπρεπε να ξεκινήσουν πάλι από την αρχή! Ούτε το γεγονός ότι παραλίγο να τους σκοτώσουν στάθηκε ικανό να σταματήσει, ή έστω να αλλοιώσει την ποιότητα του Band On The Run. Άλλωστε, το τρέξιμο και οι περιπέτειες, όπως εννοείται και από τον τίτλο του άλμπουμ, σηματοδότησαν μια νέα εποχή για τους Wings.

Πίσω στο σπίτι..!

Για τους προληπτικούς, ίσως και να υπήρχε μια μαγική δύναμη που δεν ήθελε να ολοκληρωθεί αυτό το άλμπουμ αλλά νικήθηκε από την επιμονή και την υπομονή της μπάντας. Ακόμα και όταν επέστρεψαν στην Αγγλία, λίγο μετά την άφιξη τους, ο McCartney έλαβε ένα επείγον τηλεγράφημα από την EMI που τους προειδοποιούσε να μην ξαναγυρίσουν για κανένα λόγο στην Νιγηρία γιατί είχε ξεσπάσει επιδημία χολέρας! Μόνο αυτό δεν έπαθαν εκεί που πήγαν! Οι Wings ολοκλήρωσαν την ηχογράφηση των τραγουδιών επί Βρετανικού εδάφους, προσθέτοντας κλασικά ορχηστρικά μέρη, σαξόφωνο και άλλες πινελιές που ήταν απαραίτητες. Πρωτότυπη ήταν και η φωτογράφηση για το εξώφυλλο του άλμπουμ που έκανε ο Clive Arrowsmith. Ο Paul, η Linda και ο Denny Laine πλαισιώθηκαν από celebrities μεταξύ των οποίων και οι διάσημοι ηθοποιοί Christopher Lee και James Coburn. Όλοι μαζί εικονίζονται με μαύρες ενδυμασίες σαν συμμορία κακοποιών που προσπαθούν να αποδράσουν αλλά τους πιάνει ο μεγάλος προβολέας στο προαύλιο των φυλακών! Το άλμπουμ είναι ένα κόσμημα της Κλασικής Ροκ μουσικής και όχι μόνο, αφού το πάντρεμα με διάφορα άλλα στυλ είναι μοναδικό. Αρχίζει υπέροχα και νοσταλγικά με το ομώνυμο "Band On The Run", σε ξεσηκώνει με το θορυβώδες "Jet", ένα απόλυτα συναυλιακό κομμάτι, σε ταξιδεύει με το αγαπημένο μου "Nineteen Hundred and Eighty Five", ένα τραγούδι που χαρακτηρίζεται από το θέμα του στο πιάνο το οποίο πιστεύω ότι είναι από τα καλύτερα της Ροκ μουσικής όλων των εποχών.

Let Me Roll It (1973)

Επίσης, μία από τις καλύτερες blues rock μπαλάντες που έχω ακούσει ποτέ είναι το "Let Me Roll It", ένα από τα τραγούδια που με έκαναν να λατρέψω το μπάσο και από τα πρώτα που έμαθα να παίζω! Όλα τα κομμάτια του άλμπουμ είναι αξιόλογα και θα μπορούσα να γράψω πολλές σελίδες για καθένα από αυτά, αλλά δεν θα το κάνω γιατί κάθε φορά που τα ακούω έχω και κάτι καινούργιο να πω γι’ αυτά! Με «ναυαρχίδα» το "Jet", ο δίσκος σκαρφάλωσε στο νούμερο εννέα του Βρετανικού chart και στο επτά του αντίστοιχου των ΗΠΑ. Βέβαια, με την πάροδο του χρόνου, «καρφώθηκε» αρκετές φορές και για καιρό στην κορυφή των charts σε πολλές χώρες του κόσμου, αλλά αυτό ήταν κάτι αναμενόμενο. Το σίγουρο είναι ότι το Band On The Run παραμένει ένας θησαυρός της Ροκ που πιστεύω ότι δεν πρέπει να λείπει από καμία δισκοθήκη. Πρόκειται κυριολεκτικά για μια «μηχανή» που σε ταξιδεύει πίσω στα 70’s δεσμεύοντας όλη την ενέργεια, τους ήχους, τα χρώματα και τα αρώματα εκείνης της εποχής. Είναι σαφώς από τους δίσκους που θα παραμείνουν λαμπεροί, πρωτοποριακοί και επίκαιροι για πάντα.