FISH 

The Long Road to Internal Exile

Γράφει ο Θέμης Φαλλίδας



The Marillion Years

Είναι από τις ελάχιστες φορές που θα πω καλά λόγια για την παλιά εκπομπή της ΕΡΤ «Μουσικόραμα», γιατί σε μια εποχή που διψούσα να μάθω όσο το δυνατόν περισσότερα για την αγαπημένη μου μουσική, έβλεπα συστηματικά και μην έχοντας άλλη τηλεοπτική επιλογή, τα βίντεο που άρεσαν στον παρουσιαστή της εκπομπής Γιώργο Γκούτη. Είμαστε στο 1984, οι Marillion έχουν βγάλει ήδη το δεύτερο άλμπουμ τους Fugazzi και βρίσκονται σε πορεία απόλυτης κυριαρχίας και ανάδειξης της progressive rock σκηνής, όχι μόνο σε Βρετανικό και Ευρωπαϊκό, αλλά και σε Παγκόσμιο επίπεδο. Έχοντας αποκλειστικά δικό τους ήχο και ύφος, η μπάντα έχει φέρει μια φρέσκια δυναμικότερη εποχή στην μουσική που συγκινεί μια τεράστια γκάμα ακροατών, από τους πιο σκληροπυρηνικούς της prog μέχρι τους λάτρεις της κλασικής και της hard rock.

Assassing

Φανταστείτε, λοιπόν, ότι όλο αυτό ήταν κρυφό στο ελληνικό κοινό που άκουγε τέτοια μουσική και γενικά στους ροκάδες όλων των τάσεων οι οποίοι έμεναν εσκεμμένα στο περιθώριο της συγκεκριμένης τηλεοπτικής εκπομπής, μην έχοντας άλλες επιλογές εκείνη την εποχή για να δουν αγαπημένα τους video clips και να μάθουν νέα για τις μπάντες και τους καλλιτέχνες που αγαπούσαν. Ξαφνικά, εν μέσω της συνεχόμενης καταιγίδας από dance clips, σκάει μύτη το "Assasing" των Marillion! Έμεινα καρφωμένος στον καναπέ από το εκπληκτικό κιθαριστικό ριφ, τον φρέσκο, δυναμικό ήχο των keyboards, αλλά κυρίως από την φωνή και το βαμμένο πρόσωπο του Fish! Όχι, δεν είχε καμία σχέση το βάψιμο του με Kiss, ή Twisted Sister κλπ. Ήταν κάτι διαφορετικό, κάτι δικό του, όπως η μοναδικότητα του ήχου της μπάντας. Καταλαβαίνετε ότι στην πρώτη ευκαιρία μετά από αυτό το βίντεο, έτρεξα στο πλησιέστερο δισκάδικο για να πάρω οτιδήποτε υπήρχε από Marillion! Ήταν η εποχή που ξεκίνησα την «προπαγάνδα» υπέρ τους σε όλους τους ροκάδες φίλους μου, οι οποίοι επίσης έμειναν εντυπωσιασμένοι από τα τραγούδια που έβαζα στο κασετόφωνο.

Lavender

Ας μην γελιόμαστε, πρόκειται για μουσικούς με τεράστια προσωπικότητα και ταλέντο μαζί με μια μουσική ιδιοφυία, τον Fish, ή Derek William Dick, όπως είναι το πραγματικό του όνομα. Να σας πω την αλήθεια, αν ήμουν κι εγώ επιτυχημένος μουσικός σίγουρα θα είχα αλλάξει τέτοιο επώνυμο πολύ πριν βγω στην σκηνή! Ο Fish είναι Σκωτσέζος και θα μπορούσε να έχει και το παρατσούκλι «Highlander», αφού έχει παίξει και στην ταινία! Ναι, εκτός από τραγουδιστής, συνθέτης και στιχουργός, είναι και ηθοποιός. Γεννημένος στις 25 Απριλίου του 1958 σε μία κωμόπολη ονόματι Dalkeith λίγα χιλιόμετρα έξω από το Εδιμβούργο. Το όνομα «Fish» το εμπνεύστηκε από έναν σπιτονοικοκύρη του που περνούσε τον περισσότερο χρόνο του μέσα στην μπανιέρα! Οι επιρροές του δεν αποτελούν έκπληξη. Πρόκειται για μπάντες και καλλιτέχνες όπως οι Pink Floyd, Genesis, T. Rex, The Kinks, The Moody Blues, David Bowie, The Alex Harvey Band κ.α. Η πρώτη συναυλία που πήγε ήταν των Yes στο Usher Hall του Εδιμβούργου το 1974, στην οποία πολύ θα ήθελα να ήμουν κι εγώ αλλά στα πέντε μου χρόνια ήξερα μόνο τι σημαίνει η λέξη yes!

Misplaced Childhood

Παγκόσμια Αναγνώριση

Σίγουρα, όλοι οι καλλιτέχνες αποζητούν την αναγνώριση και την επιτυχία, όμως κανείς από τους Marillion δεν περίμενε ότι το τρίτο τους άλμπουμ Misplaced Childhood, που κυκλοφόρησε το 1985, θα σκαρφάλωνε στα charts και ότι τα singles "Keyleigh" και "Lavender" θα γινόντουσαν παγκόσμια hits! Ο Fish, ξεκίνησε μαζί με την μπάντα το γράψιμο και τις ηχογραφήσεις έχοντας σχεδιάσει ένα concept. Όπως υποδεικνύει και ο τίτλος του δίσκου, πρόκειται για τις εμπειρίες ενός αγοριού από τα παιδικά του χρόνια, τις επιτυχίες, αποτυχίες, χαρές και λύπες μέχρι την ενηλικίωση του. Με τους πάντα ποιητικά άρτιους και βαθιά συναισθηματικούς του στίχους, ο Fish δεν έχει απολύτως καμία πρόθεση να φτιάξει μερικά εύπεπτα τραγουδάκια για να κονομήσει.

Sugar Mice

Αναγκάζει τον ακροατή με το μοναδικό ύφος της φωνής του να συνδυάσει κάθε νότα με τους στίχους, ώστε να ζήσει και αυτός το τραγούδι. Άλλωστε, τα δύο hit singles του δίσκου αναφέρονται σε μια αληθινή ερωτική σχέση του Fish με κάποια κυρία ονόματι Kay Lee, της οποίας το όνομα έκανε "Keyleigh" ποιητική αδεία, ενώ αντίθετα, το "Lavender" περιγράφει πόσο αγνά και αθώα ερωτεύεται ένα μικρό παιδί και πώς ακριβώς αισθάνεται. Είναι από τις περιπτώσεις στην μουσική όπου το τραγούδι που εκφράζει απόλυτα τον καλλιτέχνη είναι ταυτόχρονα και ποιοτικό και εμπορικό, χωρίς να έχει υποστεί κλισαρισμένες διορθώσεις σε ηχητικό ή στιχουργικό επίπεδο για να γίνει επιτυχία και να πουλήσει. Πλέον, ο Fish και οι Marillion ξέρουν ότι παίζουν μπάλα αποκλειστικά στο δικό τους γήπεδο και κερδίζουν τον αγώνα με σχετική ευκολία. Αξίζει εδώ να αναφέρω, ότι ο Fish εμπνεύστηκε όλο το concept του άλμπουμ όταν σε μια εκδήλωση είδε ένα μικρό αγόρι ντυμένο με την χαρακτηριστική παλιά στρατιωτική στολή που βλέπουμε στο εξώφυλλο του δίσκου! «Αυτή και μόνο η εικόνα προκάλεσε την δημιουργία όλου του άλμπουμ στο μυαλό μου», είχε πει σε συνέντευξη του.

Clutching at Straws. Το Αγόρι Έγινε Άνδρας.

Ο πιτσιρικάς του Misplaced Childhood ενηλικιώθηκε και μπήκε για τα καλά στον στίβο μάχης της ζωής. Αυτό είναι το κυρίαρχο θέμα που πραγματεύεται το τελευταίο άλμπουμ των Marillion με τον Fish «Clutching at Straws» (1987) μαζί με όλα τα παρελκόμενα, δηλαδή την γενικότερη πολιτική κατάσταση, τις σωστές ή λάθος επιλογές που κάνουμε στην ζωή μας και σε ποιους δρόμους μπορούν να μας οδηγήσουν. Είναι το αγαπημένο μου άλμπουμ από τους Marillion. Εδώ ο Fish απογειώνει τα ταλέντα του, την σύνθεση, την στιχουργική και την ερμηνεία. Ο ήρωας του είναι μεγάλος πλέον, έχει γυναίκα και παιδί αλλά χάνει την δουλειά του, όπως πάρα πολύς κόσμος λόγω κάποιας οικονομικής και πολιτικής κρίσης και αναγκάζεται να αφήσει την Αγγλία και να πάει να εργαστεί στην Αμερική, αφήνοντας πίσω την οικογένεια του. Όλες οι ελπίδες του για να ορθοποδήσει, να υποστηρίξει τους δικούς του και να γυρίσει γρήγορα πίσω κοντά τους ψαλλιδίζονται, γιατί δεν είναι εύκολα τα πράγματα ούτε στις ΗΠΑ. Έτσι, απογοητευμένος και χαμένος στις σκοτεινές του σκέψεις γίνεται θαμώνας ενός μπαρ ξενοδοχείου, όπου κάθε πελάτης κουβαλάει και μια ξεχωριστή ιστορία προσωπικής ήττας, αποτυχίας, ή αλλοτρίωσης.

The Last Straw

Κορυφαία τραγούδια που περιγράφουν αυτά τα γεγονότα με έναν τρόπο που η μουσική δένει απόλυτα με την ιστορία σαν κινηματογραφική ταινία, είναι το hit single "Sugar Mice" και το αγαπημένο μου "The Last Straw" όπου τελειώνει με την υπέροχη φωνή της Αγγλίδας Tessa Niles, που έχει συνεργαστεί με πάρα πολλά ιερά τέρατα μεταξύ των οποίων και ο David Bowie. Όμως, ο δίσκος δεν είναι όλος ένα concept, καθώς κομμάτια όπως το "Incommunicado" καυτηριάζουν την επιχειρηματική απληστία και λαγνεία της κερδοφορίας γενικότερα. Είναι ένα από τα singles του άλμπουμ που σκαρφάλωσαν στα charts και ίσως η πρώτη «μπηχτή» του Fish στην ΕΜΙ θέλοντας να την προειδοποιήσει ότι δεν αντέχει άλλο την πίεση! Η εταιρεία βλέποντας ότι το συγκρότημα είναι πλέον μακράν ο βασιλιάς του είδους του με πολύ μεγάλο παγκόσμιο κοινό και συνεχώς αυξανόμενες πωλήσεις δίσκων, πιέζει για περισσότερες και μεγαλύτερες σε διάρκεια διεθνείς περιοδείες, ενώ ταυτόχρονα απαιτεί και την σύνθεση πιο pop τραγουδιών για να κατακτήσουν μεγαλύτερο κομμάτι της Αμερικάνικης Αγοράς. Όλα τα μέλη της μπάντας αισθάνονται από άβολα έως και άσχημα με την κατάσταση, όμως ο Fish νοιώθει ότι πνίγεται. Είναι και ηθοποιός, εκτός από μουσικός. Θέλει να έχει χρόνο ώστε να δουλέψει στην υποκριτική και να πάρει ρόλους. Η κατάσταση δεν αλλάζει και αποφασίζει να αφήσει την μπάντα για να ξεκινήσει την σόλο καριέρα του.

Κάθε Νέα Αρχή και Δύσκολη!

Η επανάσταση δεν θα μπορούσε να είναι αναίμακτη! Ο Fish ετοίμασε στην ώρα του τον πρώτο του δίσκο μετά την αποχώρηση από τους Marillion, Vigil in a Wilderness of Mirrors, αλλά η EMI ήθελε πρώτα να κυκλοφορήσει μέσα στο 1989 το νέο άλμπουμ της μπάντας για να υπάρχει χρόνος να αφομοιώσει το κοινό την παρουσία ενός νέου τραγουδιστή. Στην εταιρεία δεν ήθελαν να διακινδυνεύσουν την φυγή του μεγαλύτερου μέρους των οπαδών των Marillion προς τον Fish. Έτσι, το debut album της σόλο καριέρας του κυκλοφόρησε ένα χρόνο μετά, το 1990. Φυσικά, αυτή η ενέργεια δεν σταμάτησε την λατρεία του κόσμου στο πρόσωπο του Fish και την επιτυχία του νέου του εγχειρήματος που για την πλειοψηφία, μαζί τους κι εγώ, ήταν η φυσική συνέχεια των Marillion.

Incommunicado

Όμως, είναι γεγονός ότι ο Fish έχασε πολύτιμο χρόνο και χρήμα με την πολιτική της EMI και ζορίστηκε. Τα οικονομικά του ήταν περιορισμένα και αν δεν σημείωνε μεγάλη επιτυχία το άλμπουμ, ίσως αναγκαζόταν να ασχοληθεί με κάτι άλλο. Επίσης, το hit single "Big Wedge" που γνώρισε πολύ μεγάλη επιτυχία, χαρακτηρίστηκε από κάποιους ως αντιαμερικανικό, κάτι που δεν άρεσε και πολύ στην EMI! Το τραγούδι, όπως εξηγεί ο ίδιος ο Fish και είναι φανερό, αναφέρεται στην γενική καπιταλιστική μανία που διακατέχει όλους μας και την εκμεταλλεύονται οι πολιτικοί και οι μεγαλοεπιχειρηματίες. Το ότι χρησιμοποιεί τις ΗΠΑ σαν παγκόσμιο σύμβολο του Καπιταλισμού, είναι ένα γεγονός όχι κακό, ούτε αντιαμερικανικό, απλά πραγματικό. Το τραγούδι ουσιαστικά αναφέρεται στην ανθρώπινη απληστία και ματαιοδοξία. Παρά το γεγονός ότι και πάλι η EMI ήταν κάπως μουτρωμένη σε μια περίοδο κομβική για την καριέρα του, ο Fish δεν θα της «χαϊδέψει τα αυτιά» και θα φύγει για να υπογράψει συμβόλαιο με την Polydor!

Internal Exile

Η οικονομική κατάσταση έχει χειροτερέψει πολύ. Ο Fish χάνει πολλά λεφτά φεύγοντας από την EMI και η γυναίκα του είναι έγκυος όταν αποφασίζει να αγοράσει μια φάρμα στο Dalkeith, την μικρή κωμόπολη της Σκωτίας όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. Περπατάει σε τεντωμένο σκοινί αλλά είναι αποφασισμένος και πεισμωμένος. Φτιάχνει ένα άνετο περιβάλλον στο οποίο μπορούν να ζήσουν και τα μέλη της μπάντας κατά την διάρκεια της ηχογράφησης και είναι γεμάτος ιδέες και μελωδίες. Πλέον δεν έχει όρια στην μουσική του σύνθεση! Είναι και prog και classic και hard, αλλά και folk! Μάλιστα, το πρόβλημα που αναγνώριζε ο ίδιος και η νέα του εταιρεία, ήταν ότι το καινούργιο άλμπουμ, Internal Exile (1991), αποτελούσε μεγάλο γρίφο για το αν θα πετύχει ή όχι επειδή συστέγαζε διαφορετικά μουσικά στυλ!

Big Wedge 

Η ναυαρχίδα του, το ομώνυμο κομμάτι που έγινε μεγάλο hit single, είναι για μένα ο ορισμός του folk-rock και μέσα από τον συνδυασμό σύγχρονων και παραδοσιακών ήχων παρουσιάζει τις απόψεις του Fish υπέρ της ανεξαρτησίας της Σκωτίας από την Μεγάλη Βρετανία, με βασική αιτία την επιθυμία που είχαν οι Άγγλοι εδώ και πολλά χρόνια για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε αντίθεση με τους Σκωτσέζους. Άλλωστε, ήταν από τους κύριους υποστηρικτές κατά της αδιαίρετης Μεγάλης Βρετανίας και υπέρ της Ενωμένης Ευρώπης στα δημοψηφίσματα που διεξάχθηκαν αρκετά χρόνια αργότερα (για την απόσχιση της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο και για το BREXIT). Μέσα στην ηχογράφηση του άλμπουμ γεννιέται και η κόρη του, Tara, στην οποία το αφιέρωσε και έγραψε γι’ αυτήν το εκπληκτικό, επίσης hit single, "Credo", όπου εκφράζει την ανησυχία ενός πατέρα που φέρνει σε έναν τόσο διεφθαρμένο και επικίνδυνο κόσμο το παιδί του.

Internal Exile

Το Internal Exile ήταν η μοναδική και τελευταία ευκαιρία του Fish να ορθοποδήσει οικονομικά και να προσφέρει όσα ήθελε στην οικογένεια του. Πρόκειται για έναν δίσκο – ορόσημο σε ολόκληρη την καριέρα του, μια πανδαισία δυναμικών μελωδιών και υπέροχων συνδυασμών διαφορετικών μουσικών στυλ. Παραμένει ο αδιαμφισβήτητος βασιλιάς της Prog και συνεχίζει να βγάζει δίσκους, εννέα μετά το Internal Exile υπολογίζοντας και αυτόν που θα κυκλοφορήσει σύντομα μέσα στο φετινό καλοκαίρι. Και δεν κρύβεται από το κοινό.

Credo

Ένας Εξόριστος στον τόπο του που μοιράζεται απλόχερα όλα του τα συναισθήματα, τις περιπέτειες της ζωής του χωρίς περικοπές και αλλοιώσεις, χωρίς να ενδιαφέρεται επειδή οι στίχοι μπορεί να είναι πιο πολλοί από όσο λένε οι εταιρείες ότι πρέπει να είναι, επειδή ακούγονται κάπως ενοχλητικοί μερικές φορές, ή επειδή οι μελωδίες συνδυάζουν πολλά χρώματα και αρώματα μαζί! Ένας από τους λίγους εν ζωή καλλιτέχνες που κυριολεκτικά βγάζει την ψυχή του στο μικρόφωνο!

Lucky