ROKY ERICKSON
Mad Geniuses
Ξεκάθαρα ο Roky Erickson δεν είναι το είδος του cult θρύλου που εμπνέει αδιάφορες μαρτυρίες ή αναφορές. Είναι ότι αυτοί που γνωρίζουν τον αποκαλούν μουσικό των μουσικών. Στην πατρίδα του, το Ώστιν του Τέξας είναι κάτι περισσότερο και από αυτό. Είναι θεσμός και λατρεύεται στο ίδιο επίπεδο με μία παλιά του φίλη και κάποτε κάτοικο του Ώστιν, την Janis Joplin. Αυτός ο καινοτόμος της ψυχεδέλειας ίσως απέφυγε τον πρώιμο θάνατο, αντίθετα με ότι έγραψε η μοίρα για την Joplin. Αλλά κάποιοι αισθάνονται ότι είναι καταδικασμένος σε ακόμα πιό φρικιαστικό πεπρωμένο.
the 13th Floor Elevators - Splash 1 (1966)
Μετά το μοναδικό κλασικό ψυχεδελικό γκαράζ κομμάτι "You're Gonna Miss Me", οι the 13th Floor Elevators, η μπάντα που ο Roky έκανε στα 60'ς, αγκυροβόλησαν, όντας μπλεγμένοι σε ένα κουβάρι με προβλήματα ναρκωτικών και προσωπικών φιλονικιών. Έχοντας σταλεί σε ψυχιατρείο, κοντά στα τέλη του '60, για αρκετά χρόνια ο Erickson ποτέ δεν ανέκαμψε από το μαρτύριο ή τις διάφορες χημικές κραιπάλες. Όταν σκιαγραφήθηκε από το Rolling Stone το 1995, ο cult θρύλος ζούσε σε μία γκαρσονιέρα πίσω από ένα πορνείο στις παρυφές του Ώστιν. Περνούσε τις μέρες του ανοίγοντας ταυτόχρονα πέντε-έξι ηχητικές πηγές/συστήματα, "ένα σταθμό που έπαιζε rock, μουσική γκόσπελ, μία αστυνομική σειρήνα, μία ταινία με τέρατα στο βίντεο, το σήμα της τηλεόρασης," ανέφερε ο Don McLeese. Μπορεί να μην είχε πεθάνει, αλλά το μυαλό του στις περισσότερες εξωτερικές του εμφανίσεις ήταν σαλεμένο. Τι απέμεινε από τον Roky, τον κάποτε frontman της πρώτης ψυχεδελικής μπάντας του Τέξας είναι αβέβαιο. Στα μέσα του '60, ο έφηβος Erickson είχε ηχογραφήσει ένα υποσχόμενο, αλλά με ελάχιστη παραγωγή τοπικό single με τους the Spades, "You're Gonna Miss Me"/"We Sell Soul". Ακόμα και σε αυτό το σημείο, δεν υπήρχε παρανόηση σε αυτή την αμίμητη φωνή-σε ίσα μέρη Buddy Holly, Little Richard και καθαρή γεροντική άνοια, που ξέφευγε με τσιρίδες που σηκωνόταν η τρίχα και ουρλιαχτά σαν από πυροσβεστική σειρήνα. Ο Erickson πείστηκε να πάει σε μία έμπειρη μπάντα, τους the 13th Floor Elevators, οι οποίοι έκαναν ένα ριμέικ του "You're Gonna Miss Me". Το κομμάτι έγινε ένα μεγάλο περιφερειακό χιτ και μικρό σε Εθνική εμβέλεια. Η πιό ευρέως εμπορική επιτυχία που συνάντησε την διαδρομή του.
the 13th Floor Elevators - You're Gonna Miss Me (1966)
Ωστόσο ο χημικός "Διαφωτισμός" θα αποσπούσε τους πιό ενθουσιώδεις χρήστες ναρκωτικών της μπάντας. Ο Walton δεν ήταν χρήστης και τελικά θα έφευγε σε σύγχιση από τις υπερβολές στην χρήση ναρκωτικών από τα άλλα μέλη της μπάντας, ιδιαιτέρως του Erickson και του Hall. "Αυτοί οι τύποι θα έπαιρναν πολύ πράγμα πριν να παίξουν. Μετά από μερικά κονσέρτα στο Avalon ήταν τόσο χάλια που ο Roky δεν μπορούσε ούτε να τραγουδήσει. Θα έβγαινε και θα άνοιγε τον ενισχυτή του, θα καθόταν ακριβώς απέναντι από τον ενισχυτή και θα προσπαθούσε να κάνει παραμόρφωση με την κιθάρα του. Και απλά θα καθόταν εκεί. Έτσι ο Stacy (Sutherland o κιθαρίστας) και ο Ronnie Leatherman ο μπασίστας) και εγώ δεν ξέραμε τι να κάνουμε. Αποφασίζαμε απλά, ας παίξουμε μπλουζ, ας τζαμάρουμε, ας παίξουμε διάφορα ανακατεμένα. Το κάναμε και ο Roky θα εξακολουθούσε να κάθεται εκεί πίσω με την πλάτη γυρισμένη στο κοινό και τον ενισχυτή του να ουρλιάζει. Πολύ ναρκωτικά φίλε. Δεν ξέρω πόσο πολύ είναι το πολύ, αλλά ήταν τόσο πολύ για τον Roky, επειδή ξέχναγε να τραγουδήσει...ξέχναγε ότι ήταν ο lead singer μας".
the 13th Floor Elevators - Slip Inside This House (1968)
Κάπου σε εκείνο τον χρόνο ο Roky βρήκε χρόνο να δώσει ένα χεράκι στην ηχογράφηση του πρώτου δίσκου των the Red Krayola, μία άλλη μπάντα του Τέξας στην International Artists, των οποίων η τόσο απίστευτα παράξενη μουσική έκανε τους Elevators να ακούγονται σχεδόν νορμάλ. "Ήταν ένας από εκείνους τους τύπους που ποτέ δεν έχουν αμφιβολίες για την κατεύθυνση που πηγαίνουν", ισχυρίζεται ο Mayo Thompson (Red Krayola). "Κάποιος θα κοίταζε τον Roky και θα ήξερε ότι ήξερε ακριβώς τι συνέβαινε, ότι ήξερε για το τι λέμε, ότι θα άκουγε την μουσική. Η εντύπωση που έχω γι'αυτόν ήταν ότι επρόκειτο για ένα τρομερά ευαίσθητο άτομο και τρομερά ταλαντούχο με πολύ ενέργεια, δύναμη, χάρισμα και όλα αυτά. Αλλά κατά μία συγκεκριμένη αίσθηση, ήταν κάποιος που χρειάζεται κάποιον άλλον να φροντίζει για διάφορες υποθέσεις για αυτόν σε κάποιο επίπεδο, αυτό είναι όλο. Δεν μου έμοιαζε εξασθενημένος με κανένα τρόπο". Ο Thompson φροντίζει να προσθέσει, "παίρνοντας σοβαρά την ιδέα να παίρνει ναρκωτικά κάθε μέρα είναι αμφισβητήσιμο. Αλλά ακόμα και σε μένα τότε, που ήμουν αγριεμένο παιδί και τέτοια...τον κοίταζες και σκεφτόσουν ότι είναι τελείως ακραίος". Το ανακάτεμα του προσωπικού στα μισά του δρόμου προς το δεύτερο άλμπουμ τους Easter Everywhere, ίσως είχε αποτέλεσμα στην δημιουργία μίας παρόμοιας, αλλά λιγότερο
εντυπωσιακής προσπάθειας σε σχέση με το ντεμπούτο τους. Το χρόνο για το τελευταίο στούντιο LP της μπάντας, ο Stacy Sutherland έγραφε το περισσότερο υλικό. Ο Erickson σύντομα θα αντιμετώπιζε ένα πολύ πιό πολύπλοκο δίλημμα από την διάλυση της μπάντας του. Συλληφθείς για μαριχουάνα στην πολιτεία του Τέξας, που είχε τη φήμη ότι μοίραζε σκληρές ποινές στους παραβάτες για ναρκωτικά, o Erickson επικαλέστηκε παράνοια. Σύμφωνα με την γνώμη μερικών φίλων του αυτό πρέπει να ήταν το χειρότερο λάθος στη ζωή του. Για τρία χρόνια ο Erickson περιορίστηκε στο Rusk State Hospital για τους παρανοικούς καταδικασμένους. Με την βοήθεια φίλων και οικογένειας, ο Roky τελικά κέρδισε την ελευθερία του στις αρχές του '70. Σαν μέρος της προσπάθειάς του να αποδείξει ότι ταιριάζει στην κοινωνία, ο Erickson έγραψε το πρώτο του βιβλίο Openers, μεγάλο μέρος του οποίου αντιμετωπίζει θέματα της Χριστιανικής θρησκείας, αν και οι απόψεις διίστανται στο κατά πόσο το κείμενο αντανακλά τις απόψεις του Roky για τον Χριστιανισμό. Τα ηλεκτροσόκ και η φαρμακευτική αγωγή χορηγήθηκαν στον Erickson στο Rusk, ωστόσο, είχαν υψηλό κόστος πάνω του, από το οποίο ποτέ δεν ανέκαμψε. Αρκετά γρήγορα έκανε ξανά μουσική. Ο Walton ήταν ένας από τους αρκετούς μουσικούς, με τους οποίους ο Erickson δούλεψε λίγο μετά την απελευθέρωσή του, αλλά ο John βεβαιώνει ότι ο Roky δεν ήταν πάντα τόσο μαζί του, ιδιαίτερα όταν περιπλανιόταν στην δίνη των ναρκωτικών. Ο Erickson θα ξέχναγε τους στίχους των τραγουδιών και σύμφωνα με την άποψη του Walton το παίξιμο της κιθάρας του είχε χειροτερεύσει. "Ήρθε και μου είπε, ΄Δεν θέλω να παίξω σε μία μπάντα με κάποιον που δεν του αρέσει το παίξιμο της κιθάρας μου΄.
Ο Roky ο χειρότερος κιθαρίστας στη γή" Ο Walton γελάει στοργικά. "Δεν γινόταν χειρότερα. Μπορούσε να παίζει ρυθμικά. Αλλά όταν θα άρχιζε να μπαίνει lead δεν τον ένοιαζε σε ποιό μουσικό κλειδί βρισκόταν. Έπαιζε τις ίδιες νότες. Ήταν απαίσιο, απλά τρομακτικό".
Roky Erickson - Burn the Flames (1986)
Στα φωνητικά το ταλέντο του Erickson παρέμενε άθικτο και σαν τραγουδοποιός ήταν πιό καταπληκτικός από ποτέ. Η εστίασή του ωστόσο μετακινείτο από την αιώρηση και την υπό την επήρεια ουσιών πνευματικότητα σε μία παράξενη ανάμειξη τόνων για δαίμονες, τέρατα και παραμορφωμένα πλάσματα που ανήκαν περισσότερο στα κόμικς και στις ταινίες τρόμου, παρά στο LSD. Μερικές live εμφανίσεις με τους cult ρόκερς του Τέξας the Sir Douglas Quintet στα μέσα του '70, είχαν σαν αποτέλεσμα ο Craig Luckin, μάνατζερ του γκρουπ του Doug Sahm (the Sir Douglas Quintet), να χειρίζεται τις υποθέσεις του Erickson επίσης. Στα τέλη του '70, ο Roky είχε καθοδηγηθεί στο στούντιο για ένα κατάλληλο άλμπουμ με τον πρώην μπασίστα των Credence Clearwater Revival, Stu Cook να βρίσκεται στην καρέκλα του παραγωγού. Τα session ωστόσο δεν ήταν χαλαρή υπόθεση και όχι απλά επειδή ο Roky συνήθιζε να τραγουδάει εκείνο τον καιρό για δικέφαλους σκύλους. Πρώτα ο Luckin και ο Cook έπρεπε να τον βγάλουν από το ψυχιατρείο της πολιτείας του Τέξας, στο Ώστιν, όπου είχε διακομιστεί κατά την διάρκεια μίας κρίσης του. "Προσεγγίζω το θέμα ως εξής: αφού ο Roky ήταν έτσι, θα λέγαμε, απρόβλεπτος, δεν μπορούσες να πείς που θα μπορούσε να βρίσκεται σε σχέση με την επιθυμία του για δουλειά κάθε μέρα και κάθε ώρα της ημέρας", εξηγεί ο Cook. "Όταν παίρνει την αγωγή του, όσο κακό κι αν κάνει αυτό μακροπρόθεσμα, δουλεύει απόλυτα πρόσκαιρα. Ήταν συνεργάσιμος, είχε περιέργεια, ήταν αφυπνισμένος. Αλλά αλήθεια, δεν εστίαζε στην ηχογράφηση. Τελικά κατέληξα ότι ο τρόπος να γίνει ήταν να τον βάλεις στο στούντιο και απλά να είσαι διαρκώς από πάνω του. Έπρεπε να έχω τα πάντα έτοιμα γι'αυτόν και όταν κουραζόταν να κάνει ένα τραγούδι, έπρεπε αμέσως να πάμε σε άλλο. Έπρεπε να έχω έτοιμο ένα σετ από τραγούδια, ώστε να μεγιστοποιώ τον χρόνο που θα τον είχαμε μαζί μας". Μην αφήνοντας τίποτα στην τύχη ο Cook προσθέτει, "Όταν θα φτάναμε στο τέλος του τραγουδιού, θα το ξαναγυρνούσα πίσω και θα το κάναμε ακόμα μία φορά. Θα γέμιζα κάθε κομμάτι πρακτικά με τον Roky να τραγουδάει. Θα το έκανα και δεύτερη φορά, πάντα, πάντα, πάντα ηχογραφώντας οτιδήποτε ο Roky έλεγε ή έκανε. Θα ήμασταν στο control room και θα μιλάγαμε, θα είχα ανοιχτό το μικρόφωνο, θα έγραφα οτιδήποτε έλεγε ώστε οποιοδήποτε σχόλιο, κουβέντα κλπ να τα χρησιμοποιήσουμε στα τραγούδια. Έτσι τελειώναμε με μπομπίνες από άγριο, ασυγχρόνιστο υλικό από τον Roky. Πολύ από το οποίο αργότερα όταν δεν θα ήταν αυτός στο στούντιο θα καθόμουν μαζί με τον μηχανικό και θα τα περνάγαμε στην ηχογράφηση. Δεν ήμουν πάντα σίγουρος τι είχε ο Roky στο μυαλό του όσον αφορά στο τελικό προιόν. Προσωπικά νομίζω ήταν ένας τρομερός τραγουδοποιός. Νομίζω έχει αυτό το όραμα που είναι διαφορετικό από οποιουδήποτε άλλου τραγουδιστή που είχα δουλέψει μαζί ή και πολλών που είχα ακουστά μόνο. Αλλά δεν ήταν καθόλου οργανωμένος στην προσέγγισή του. Κάθε φορά που θα τραγουδούσε ένα τραγούδι θα το τραγούδαγε με διαφορετικούς στίχους. Είχε την ιδέα του τι ήθελε να κάνει, αλλά λόγω της κατάστασής του, δεν ήταν ικανός να το επαναλάβει. Με τους περισσότερους τραγουδιστές κάθε φορά είναι ίδια, απλά ψάχνεις για την special φορά ή να διορθώσεις μία flat ερμηνεία ή το αντίθετο. Με τον Roky ήταν περισσότερο αφηρημένο από αυτό. Έπρεπε να τον βοηθήσω να γράψει το τραγούδι με την έννοια ότι από ότι είπε ή τραγούδησε, έπρεπε να το συναρμολογήσω σε στίχους, να φτιάξω ρεφρέν. Το όλο θέμα ήταν όταν ο Roky άκουγε το άλμπουμ όταν ετοιμαζόταν-να παρακολουθείς τις αντιδράσεις του στο πως γίνονταν τα τραγούδια του. Αλλά του άρεσε".
Roky Erickson and the Aliens - Two Headed Dog (1980)
Ωστόσο το Roky Erickson & the Aliens δεν ήταν επιτυχία. Δεν ήταν απλά επειδή ο Roky δεν μπορούσε να αρθρώσει παραπάνω από πέντε λέξεις όταν του έκανε συνέντευξη στο Λονδίνο ο Nick Kent. Ήταν επίσης επειδή το υλικό όλο ήταν παράξενο για το ευρύ κοινό, ακόμα κι αν τραγούδια όπως το "Two Headed Dog", το "Creature with the Atom Brain" και το "I Walked with a Zombie" εγγυόνταν ένα cult κοινό ανάμεσα σε εξαρτημένους από το LSD της δεκαετίας του '60 και στους νέους punk/new wave τύπους. Δεν είναι εντελώς ακριβές να πούμε ότι ο Erickson είχε εγκαταλείψει την ψυχεδέλεια, καθώς στην πραγματικότητα δεν έγραψε τους περισσότερους από τους στίχους των the 13th Floor Elevators. Ήταν συνήθως υπεύθυνος για τις μελωδίες στα τραγούδια τους, όχι για τους στίχους. Ο Cook συμφωνεί ότι το όραμα του Erickson είχε αλλάξει αρκετά από τις ημέρες στους Elevators. "Το συγκεκριμένο σετ υλικού που μου παρουσίασε είναι περισσότερο στις γραμμές ενός εφιαλτικού βιβλίου σε θέματα. Τον απασχολούσαν πολύ οι εξωγήινοι, άλλες μορφές ζωής, διαπλανητικές εισβολές και τέτοια. Πολλές φορές αλήθεια δεν μπορούσες να πεις-ο τρόπος που σε κοίταγε-αναρωτιόσουν, καλά τώρα με δουλεύει; Ή είναι τόσο σοβαρός; Ήθελα να το κρατήσω φωτεινό αν και το θέμα ήταν πιό πολύ εφιαλτικό, μακάβριο". Εάν ο Roky εξαπατούσε τον κόσμο δεν θα βοηθούσε την περίπτωσή του, όταν ανακοίνωσε το 1982 ότι στο σώμα του κατοικούσε ένας Αρειανός και προσπάθούσε να το επικυρώσει. Ο Craig Luckin ισχυρίζεται ότι αυτό ποτέ δεν επρόκειτο να θεωρηθεί αληθές. "Ποτέ δεν ήθελε να μιλήσει για το ψυχιατρείο ή την σύλληψη ή οτιδήποτε σχετικό με αυτά. Έτσι όταν αυτοί που του έκαναν συνέντευξη θα ρωτούσαν ΄που ήσουν μετά τους Elevators και μέχρι τώρα;΄ ή κάτι παρόμοιο, αυτό (με τον Αρειανό) θα ήταν η απάντησή του. Ήξερε ότι παριστάνοντας τον εξωγήινο ήταν ο μόνος τρόπος να μετατρέψει μία τραγική κατάσταση σε χιουμοριστική. Στις περισσότερες από τις τελευταίες συνεντεύξεις του, εξήγησε στον τύπο ότι ήξερε πώς ποτέ δεν υπήρξε εξωγήινος". Αλλά στις αρχές του '80, η εικόνα του Roky ως κάποιος που έχει υποστεί εγκεφαλική βλάβη είχε παγιωθεί στα μίντια. Το έδαφος που πιθανώς είχε κερδίσει σε μουσικές αξίες καταργήθηκε από την τάση του να δουλεύει με πρόχειρες μπάντες και να αγνοεί υπάρχοντα συμβόλαια, οδηγώντας σε κάτω του στάνταρ, βιαστικά οργανωμένα live και στούντιο άλμπουμ που ακούγονται περισσότερο μπανάλ παρά εξωγήινα. Ένα ακουστικό άλμπουμ του μέχρι που ηχογραφήθηκε σε ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου Holiday Inn-και πραγματικά έμοιαζε να είναι μία από τις καλύτερες σόλο προσπάθειές του. Τα live για τον Roky ήταν ένα μαρτύριο, συχνά ανίκανος να σταθεί σε ολόκληρο το live ξεχνώντας το υλικό που είχε να παρουσιάσει ή απλώς χάνοντας το ενδιαφέρον του.
Roky Erickson - You Don't Love Me Yet (1995)
Ο Roky έκανε λίγες ηχογραφήσεις από τα μέσα του '80, αντιμετωπίζοντας ψυχολογικά προβλήματα και περιστασιακά εφόδους της αστυνομίας σχετικά με τους κύκλους της φαρμακευτικής του αγωγής. Το 1990 διώχτηκε για κλοπή αλληλογραφίας ενός γείτονα. Πολλοί φαν του συγκεντρώθηκαν για να τον υπερασπιστούν, δημιουργώντας ένα tribute άλμπουμ στην Sire (Where the Pyramid Meets the Eye: A Tribute to Roky Erickson), που ήταν μάλλον το μόνο πρότζεκτ που θα ένωνε τους R.E.M., ZZ Top και Butthole Surfers σε εξυπηρέτηση του ίδιου σκοπού (οι κατηγορίες κατέρρευσαν). O Henry Rollins εξέδωσε το Openers II, μία συλλογή με στίχους του Roky. Ο Roky έκανε μία αρκετά αποτελεσματική, φολκίζουσα επιστροφή στο στούντιο στα '90'ς για υλικό που τελείωσε στον δίσκο All That May Do My Rhyme, ο οποίος είχε cameo εμφανίσεις από τους Charlie Sexton, τον Paul Leary των Butthole Surfers και του αδελφού του Sumner Erickson, μέλους της Συμφωνικής του Pitsburgh. "Το πιό αφοσιωμένο κοινό για τον Roky μοιάζει να είναι σε κάθε συγκεκριμένη εποχή οι πιό καλοί από τους rock τραγουδοποιούς και μουσικούς", λέει ο Luckin. "Το γεγονός ότι δεν είχε μεγαλύτερο κοινό είναι κάτι που μπερδεύει τους περισσότερους από αυτούς τους ανθρώπους όπως και μένα". Άσχετα εάν αυτό ενδιαφέρει τον Erickson τόσο, είναι και θέμα συκοφάντησης. Ίσως στάθηκε ανίκανος να ανταπεξέλθει στα τραγούδια του στις σπάνιες live εμφανίσεις του εκείνες τις μέρες. Αλλά μετά ήταν έξω από το ψυχιατρείο, βοηθούμενος από ένα πλέγμα φίλων που υποφέρουν την ηλεκτρονική τρέλα με τις πέντε ηχητικές πηγές στο φτωχικό του στο Ώστιν. Η κακοφωνία του ήχου ίσως ήταν μία αντανάκλαση της δικής του εσωτερικής σύγχισης. Τελευταία του δουλειά το 2010 αποτελεί το (με πρωτότυπο υλικό) True Love Cast Out All Evil.
Roky Erickson - True Love Cast Out All Evil (2010)
Και μέχρι σήμερα είναι αμφίβολο κατά πόσο θα είναι ικανός να οργανώσει όλες αυτές τις φωνές μέσα του (μουσικές και άλλες), για μία ακόμη επιστροφή του όταν το θελήσει ο ίδιος ή και όχι απαραίτητα.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ
Με τους the 13th Floor Elevators
The 13th Floor Elevators (1966, Cllectables)
Roky Erickson
The Evil One (1981, Pink Dust)
Τα session του Erickson με τον Stu Cook στην καρέκλα του παραγωγού, γενικώς θεωρείται η πιό εστιασμένη και αξιόλογη σόλο δουλειά του. Τα αποτελέσματα, μπερδεμένα απλώθηκαν σε ένα LP στην Αγγλία μόνο (Roky Erickson and the Aliens) και ένα LP (The Evil One), που συνδυάζει πέντε κομμάτια του Alien με πέντε άλλα. Η επανέκδοση του CD της Pink Dust συνδυάζει και τα δύο άλμπουμ σε ένα δισκάκι.
All That May Do My Rhyme (1995, Trans Syndicate)
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου