ΔΑΙΜΟΝΙΑ ΝΥΜΦΗ

GREEK FOLK

Mελωδίες που γυρνούν 2.500 χρόνια πίσω. Λόγια βγαλμένα από βακχικές τελετές και επικλήσεις υπό τους ήχους της λύρας, της αρχαίας κιθάρας και της πηκτίδος και της βαρβίτου. Και όλα τούτα σε μια σύγχρονη μουσική σκηνή, με την υπογραφή του συγκροτήματος ΔΑΙΜΟΝΙΑ ΝΥΜΦΗ, που περιπλανάται ανάμεσα σε μύθους και ήχους του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

Thracian Gaia

Οι Daemonia Nymphae δημιουργήθηκαν το 1994 από το Σπύρο Γιασαφάκη και την Εύη Στεργίου. Τους λόγους τους εξηγεί ο ίδιος ο Σπύρος: “Ο αρχικός στόχος στην δημιουργία του σχήματος ήταν η πρωτογενής ανάγκη μιας ελληνικής μουσικής, η οποία θα μπορούσε σε ένα βαθμό να συνδέεται με κάποια στοιχεία από αυτό που θεωρούμε ότι είναι η αρχαία ελληνική μουσική, έχοντας υπόψη μας τα λείψανα της μουσικής αυτής που έχουν βρεθεί και μεταγραφεί στην σύγχρονη σημειογραφία από την μία και από την άλλη με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ελληνική παραδοσιακή μουσική. Θέλαμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε μουσικά όργανα που έχουν χαθεί από την ελληνική μουσική σήμερα, παρόλο που χρησιμοποιούνται κατά κόρον σε άλλες χώρες όπως για παράδειγμα η σύριγγα (αυλός του Πανός) που παίζεται ευρέως στην Ρουμανία, την Λατινική Αμερική και αλλού. Έτσι ήρθαμε και σε επαφή με τον εξαιρετικό οργανοποιό Νικόλαο Μπρά. Έναν καθοριστικό ρόλο στην θεματική και την αισθητική του σχήματος έπαιξαν και οι εικαστικές τέχνες της αρχαίας Ελλάδας και κυρίως η τέχνη της αρχαϊκής και κλασσικής εποχής. Στην πορεία βέβαια ενσωματώσαμε και άλλα στοιχεία στην μουσική μας, εμπνεόμενοι από μουσικές παράδοσης της Ανατολής και την Δύσης καθώς και από την ροκ και ποπ μουσική σκηνή. Σε μία από τις συναυλίες μας στην Γερμανία όπου παίξαμε με τον Alan Stivell, θρύλο της κέλτικης μουσικής και ειδικότερα της μουσικής παράδοσης της Βρετάνης, αντιληφθήκαμε πως σε ένα βαθμό η προσπάθεια μας θα μπορούσε να παραλληλιστεί με την δική του”.
Η ανακατασκευή των αρχαίων οργάνων έγινε από τον Νικόλαο Μπρα, έναν ευφυέστατο και πολυτάλαντο οργανοποιό που ζει στην Αθήνα και που έχει αφιερώσει όλη του τη ζωή στη μελέτη των αρχαίων ελληνικών οργάνων. Έχει κατασκευάσει κι έχει στην κατοχή του μια τεράστια συλλογή όχι μόνο εγχόρδων, αλλά και πνευστών και κρουστών οργάνων της ελληνικής αρχαιότητας, έχει πρώτος κατασκευάσει το σύντονο και το χαλκεόφωνο.
Ο Σπύρος μιλάει και για τα τρία κύρια ‘αρχαία’ ελληνικά όργανα που χρησιμοποιούν: “Η λύρα είναι σχετικά χαμηλόφωνο όργανο και για το λόγο αυτό συνήθως δεν παίζει στα πολύ δυνατά κομμάτια, αλλά όπου υπάρχει, ο γλυκός αρχαϊκός ήχος της είναι πρωταγωνιστικός. Η λύρα δημιουργεί μια ατμόσφαιρα μυστηριακή και κατανυκτική. Η πανδούρα έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του προσωπικού μας ήχου και έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πάρα πολλά κομμάτια. Είναι ένα όργανο που μπορεί να λειτουργήσει πάρα πολύ καλά στο περιβάλλον μιας σύγχρονης ορχήστρας και ο ήχος του μπορεί να μεταβάλλεται από οξύς και διονυσιακός σε λυρικό και ατμοσφαιρικό. Η βάρβιτος που χρησιμοποιούμε λειτουργεί σαν μπάσο και έχει ήχο βαθύ και πρωτόγονο. Είναι ένα όργανο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αισθητικά και αφήνει άπειρο χώρο για πειραματισμούς. Πολλές φορές για παράδειγμα έχουμε παίξει τη βάρβιτο με δοξάρι. Εκτός όμως από τα αρχαία όργανα χρησιμοποιούμε και ορισμένα άλλα που διαμορφώνουν τον ήχο της μπάντας, όπως το σαντούρι, η γκάιντα και τα παραδοσιακά κρουστά. Φυσικά χρησιμοποιούμε και σύγχρονα όργανα όπως η κιθάρα, τα ντραμς, το κοντραμπάσο, η βιόλα και γενικότερα οποιοδήποτε όργανο είναι απαραίτητο για την κατασκευή του ηχοχρώματος που αναζητάει κάθε κομμάτι. Και αυτό γιατί αντιμετωπίζουμε κάθε σύνθεση ως αυτόνομη και ως μέρος του συνόλου ενός έργου”.
‘Οσον αφορά το όνομα της μπάντας, “Δαιμονία Nymphe” σημαίνει “Θεία Νύμφη” και η έννοια μιας τέτοιας οντότητας μπορεί να έχει πολλές ερμηνείες.” Μια νύμφη στην ελληνική μυθολογία είναι μια μικρή γυναικεία θεότητα που σχετίζεται με μια συγκεκριμένη τοποθεσία ή μορφή. Λαμβάνουν ακόμη και τα ονόματά τους από τα φυσικά στοιχεία με τα οποία συνδέονται. Οι νύμφες είναι πραγματικά θεϊκά πνεύματα που ζωντανεύουν τη φύση και είναι κάπως κινούμενα από τη φύση. Συνήθως απεικονίζονται ως πολύ όμορφα πλάσματα που αγαπούν να χορεύουν και να τραγουδούν”, μας λένε τα μέλη της μπάντας.
Το 1998, μετά από τέσσερα χρόνια δημιουργικής διαδικασίας, κυκλοφόρησαν τον πρώτο τους δίσκο με τίτλο Ο Βακχικός Χορός των Νυμφών (απο την γερμανική Solistitium Records). Οι αρχαιοπρεπείς μουσικές ακροβασίες, ο παγανιστικός ρυθμός, η απαγγελία με θεατροπομπώδη και αρχαιολατρική εκφορά καθώς και η πρωτότυπη ηχοληψία συνιστούν ένα σοκ στην δισκογραφία της εποχής.
Μετά από λίγο κυκλοφορούν το mini-CD demo Τυρβασία, το οποίο κάνει την εμφάνισή του σε περιοδικά metal, παρότι απέχει μουσικά από την υπόλοιπη ύλη των περιοδικών. Ειδικότερα το Metal Invader περιλαμβάνει και δύο τραγούδια των ΔΑΙΜΟΝΙΑ ΝΥΜΦΗ σε συλλογές που δίνονται δώρο μαζί με το περιοδικό και γράφει διθυραμβικές κριτικές για αυτούς.
Με ευρηματικές live εμφανίσεις αλλά και τη βοήθεια του συγκροτήματος του αδελφού του Σπύρου Γιασαφάκη (Παντελή), τους Fiendish Nymphe (στους οποίους ο Γιασαφάκης συμμετέχει), με παρόμοια θεματολογία (όμως με Black Metal μουσική), κάνουν τους ΔΑΙΜΟΝΙΑ ΝΥΜΦΗ σχετικά γνωστούς σε αυτούς τους μουσικούς κύκλους.
Κι όμως, το πρωτοποριακό αυτό συγκρότημα που παντού στο εξωτερικό συγκέντρωνε διθυραμβικές κριτικές, δεν έβρισκε ελληνική εταιρεία για να κυκλοφορήσει το δίσκο του. Όπως αποκαλύπτει η Εύη: “Την περίοδο που αναζητούσαμε μια δισκογραφική εταιρεία να κυκλοφορήσει το πρώτο μας άλμπουμ υπήρξαν ορισμένες που ενδιαφέρθηκαν, αλλά καμία δεν μπορούσε να κατατάξει τη μουσική μας σε κάποιο συγκεκριμένο είδος. Έτσι, καμία δεν πήρε το ρίσκο κι εμείς τελικά σταθήκαμε τυχεροί και ενδιαφέρθηκε η γαλλική εταιρεία Prikosnovénie, με την οποία και συνεργαζόμαστε από τότε”. Πράγματι, με τη νέα εταιρεία τους κάνουν το επόμενο - και πιο τολμηρό – βήμα τους. Το καταλυτικό άλμπουμ τους, μέχρι εκείνη τη στιγμή τουλάχιστον, με τίτλο το όνομά τους. Ηχογραφήθηκε αποκλειστικά με αντίγραφα αρχαιοελληνικά όργανα, καθώς και με τη συμμετοχή - μεταξύ άλλων - του Αλκίνοου Ιωαννίδη, στο κομμάτι “Ida’s Dactyls”.

Ida’s Dactyls

Το άλμπουμ “μυρίζει” αρχαία μυσταγωγική τελετή, με μουσική που ξεδιπλώνεται περήφανα μπροστά μας, γυρνώντας για τα καλά την πλάτη της στο ανθρώπινο μέτρημα του χρόνου κι απαιτεί τη συμμετοχή όλων των αισθήσεών μας για να αποκαλυφθεί στο συνειδητό και στο υποσυνείδητό μας. Πίσω όμως από τον ελιτισμό και τη μοναδικότητά τους, οι D.N. προσφέρουν, εκτός από εξαιρετική μουσική, κι ένα μνημειώδη έργο-ύμνο στη φύση, στον ορατό και αόρατο κόσμο που μας περιβάλλει.
Οι Δαιμονία Νύμφη ξεκίνησαν από την Αθήνα, αλλά εδώ και μερικά χρόνια ζουν και εργάζονται στο Λονδίνο. “Στο Λονδίνο μετακομίσαμε το 2008 χωρίς να το πολυσκεφτούμε, γιατί κάποιες συγκυρίες μας άνοιξαν αυτή την πόρτα” εξηγεί ο Σπύρος. “Δεν γνωρίζαμε για πόσο θα μέναμε εκεί, αλλά ούτε και τί θα συνέβαινε στην χώρα που αφήσαμε πίσω μας. Η ζωή στο Λονδίνο είναι μια συνεχής περιπέτεια. Απο πρακτική άποψη έχει τις ‘ομορφιές’ και τις ‘ασχήμιες’ μιας μεγαλούπολης. Άλλοτε υπερισχύει το ένα, άλλοτε το άλλο. Από καλλιτεχνική άποψη είναι ένα ηφαίστειο που μέσα του πυρώνονται και αναμιγνύονται όλοι οι πολιτισμοί του κόσμου”.
Με την Prikosnovénie κυκλοφορούν, το 2013, το σημαντικότερο και τελειότερο άλμπουμ της καριέρας τους. Το αριστουργηματικό Psychostasia. Σύμφωνα με τους δημιουργούς του το άλμπουμ “πραγματεύεται το ταξίδι των ψυχών στον αισθητό και μη αισθητό κόσμο, εμπνευσμένο από μία αρχαία δοξασία. Η δοξασία αυτή ονομάζεται “Ψυχοστασία” και είναι στην ουσία η ζύγιση των ψυχών των ανθρώπων σε πλάστιγγα. Στην Ελλάδα κρίνεται η βιωσιμότητα του ανθρώπου εν ζωή ενώ στην Αίγυπτο από το αποτέλεσμα της Ψυχοστασίας εξαρτάται η μέλλουσα ευδαιμονία της ψυχής μετά τον θάνατο”. Η στιχουργική του έγγυται κυρίως σε ορφικούς ύμνους στο πρωτότυπο .

Nature’s Metamorphosis

Από μουσικής πλευράς εδώ έχουμε σαφείς ελληνικές δημοτικές αναφορές (κυρίως το πολυφωνικό τραγούδι). Υπάρχει διάχυτο ένα είδος … pagan-folk, όπως εκείνο που ταυτοποίησε ο Γιάννης Μαρκόπουλος στα χρόνια του ’60, στις “Μικρές Αφροδίτες”. Με συνθέσεις μικρής και μέσης διάρκειας, που διακρίνονται για τα ευρηματικά αρμονικά φωνητικά τους, την ιδιαίτερη κρουστή συνοδεία, τις πολύ ωραίες μελωδίες, και βεβαίως την οργανοπαικτική και τραγουδιστική τελειότητα (οι περισσότεροι από τους 20 μουσικούς που συμμετέχουν στην «Ψυχοστασία» συμβάλλουν, οπωσδήποτε, στο “άριστον”), η Δαιμονία Νύμφη δίνει ένα ακόμη άλμπουμ επιπέδου, προορισμένο να διαπρέψει στο εξωτερικό.Τέλος, στις «συμμετοχές», να σημειωθεί και η παρουσία της Δήμητρας Γαλάνη, η οποία, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά τους “Δροσουλίτες” (1975) του Χριστόδουλου Χάλαρη, βρίσκεται ξανά εντός ενός παγανιστικού μουσικού πλαισίου. Εδώ ας υπενθυμίσουμε και την σημαντική - όσο και ιστορική - συμμετοχή κι ενός ακόμη μουσικού κεφαλαίου της Ελλάδας, του γνωστού …Ψαραντώνη (στο L.P. του 2007, Κραταιά Αστερόπη).

Dios Astrapaiou

“Από τις πρώτες μας συνεργασίες με τον Αλκίνοο, τον Ψαραντώνη και αργότερα με την Γαλάνη μέχρι και πιο πρόσφατα με σκηνοθέτες, φωτογράφους, χορευτές, ηθοποιούς, lighting designers, μουσικούς και ηχολήπτες, επιδιώκουμε να εντάσσουμε δημιουργικούς ανθρώπους σχεδόν σε όλες μας τις δουλειές. Παράλληλα, όμως, συμμετέχουμε και σε δουλειές άλλων μουσικών, όπως πρόσφατα σε αυτή του Peter Ulrich -πρώην των Dead Can Dance - και στον τελευταίο δίσκο των Βέλγων Rastaban. Πριν από λίγο καιρό δώσαμε μία συναυλία μαζί με την Jo Quail συνδυάζοντας ήχους των ‘αρχαίων’ ελληνικών οργάνων με τον ήχο του ηλεκτρικού τσέλου και δημιουργήσαμε έτσι ένα νέο σχήμα ονόματι Anonymo Ensemble, αναφέρει σε συνέντευξή του ο Σπύρος Γιασαφάκης.

Με το Ψυχοστασία η μπάντα άλλαξε επίπεδο. Τα φώτα των κριτικών, των εταιρειών και της showbiz πέφτουν ξαφνικά επάνω τους. Ο οίκος Gucci τους προσκαλεί σε κάποιο project. Στην εβδομάδα μόδας στο Μιλάνο, το 2016, ένα κομμάτι τους ακούγεται στην επίδειξη: “Ω ύπνε, συ ο βασιλεύς όλων των μακαρίων θεών και των θνητών ανθρώπων και όλων των ζώων όσα τρέφει η ευρεία γη διότι μόνος σου είσαι κυρίαρχος όλων…” (πρόκειται για τον αρχαιοελληνικό ορφικό ύμνο του Ύπνου). Υπόκρουση πρωτοφανή για επίδειξη μόδας, που ακουγόταν συνεχώς επί 16 ολόκληρα λεπτά, καθηλώνοντας κριτικούς μόδας, δημοσιογράφους, fashion bloggers και όλους όσοι βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή στο κτίριο στην επίδειξη του Gucci.
Η εμφάνιση τους επί σκηνής κάθε άλλο παρά επίδειξη μόδας θυμίζει βέβαια και μπορεί να τρομάξει κάποιον που δεν είναι προετοιμασμένος να δει ένα ασυνήθιστο παγανιστικό σόου: Τόσο τα δύο βασικά μέλη του συγκροτήματος όσο και οι μουσικοί που τους πλαισιώνουν φορούν μάσκες και αρχαία κοστούμια, θυμίζοντας δαίμονες και ξωτικά. Αλλά ακόμη και αυτή η εμφάνιση ωχριά μπροστά σε αυτή των θεατών των φεστιβάλ που γίνονται στο εξωτερικό: “Έρχονται ντυμένοι νεράιδες, κένταυροι, καλικάντζαροι ή πλάσματα από ταινίες όπως το Star Wars ή ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών”, περιγράφει η Εύη.

Summoning Divine Selene

“Η πιο συγκινητική στιγμή… για μένα ήταν κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας μας σε ένα υπέροχο κάστρο στην πόλη Leiria της Πορτογαλίας. Ένιωσα το κοινό να έχει παρασυρθεί σύσσωμο σε ένα μελωδικό ταξίδι, δεν ακουγόταν ούτε ανάσα, δεν έχω ξαναζήσει κάτι παρόμοιο”, μας λέει ο Σπύρος. Σχετικά με τους στόχους και τα νέα πλάνα τους: “ο στόχος μας είναι να γράψουμε σύγχρονη μουσική, εμπνευσμένοι από τα δικά μας ακούσματα και μέσα σε αυτήν να εντάξουμε τα αρχαία ελληνικά όργανα και την αρχαία ελληνική ποίηση. Και δεν διστάζουμε καθόλου να παντρέψουμε τα αρχαία ελληνικά κομμάτια με τα σύγχρονα”. Επίσης “… να εκφράσουμε τον εαυτό μας και να παράγουμε μουσική που θέλουμε να ακούσουμε και μουσική που μπορεί να μας συνοδεύσει στην καθημερινότητά μας”.
Το ντουέτο από την Αθήνα έχει ήδη κυκλοφορήσει 10 άλμπουμ κι έχει γράψει μουσική για αρκετές θεατρικές παραστάσεις. “ Η σύνθεση μουσικής για θέατρο προέκυψε όταν συναντήσαμε στο Λονδίνο την ελληνίδα σκηνοθέτη Αναστασία Ρεβή, καλλιτεχνική διευθύντρια του Theatre Lab Company. Η συνεργασία μας ξεκίνησε με την ‘Αντιγόνη’ του Σοφοκλή, που υπήρξε για μας το βάπτισμα του πυρός. Την επόμενη χρονιά ανεβάσαμε την Ορέστεια του Αισχύλου κι έπειτα τη Μήδεια του Ευριπίδη. Ενδιάμεσα βέβαια υπήρξε και μια νότα πιο αισιόδοξη με τη Λυσιστράτη του Αριστοφάνη”, θυμάται ο Γιασαφάκης.
Τελευταία τους θεατρική συνεργασία, η μουσική στην παράσταση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, “Μακβέθ”. Ελπίζουμε σε νέες τους δουλειές, συνεργασίες και διακρίσεις !

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ
«Ο Βακχικός Χορός Των Νυμφών» LP (1998) «Τυρβασία» mCD (demo) (2000) «Daemonia Nymphe Δαιμονία Νύμφη» CD (2002) «The Bacchic Dance Of The Nymphs - Tyrvasia» CD (new edition) (2004) «Daemonia Nymphe remixed» CD (2005) «Κραταιά Αστεροπή» CD (2007)
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ «Love Sessions» CD (2002) Spyros Giasafakis «Improvisation In Ancient Greek Instruments» mCD (2004) «Ghost Fish» CD (2005) ΣΥΛΛΟΓΕΣ (2006 – 2007)
«Συνάντηση» Αλκίνοος Ιωαννίδης (Universal Music) «Effleurement» (Prikosnovenie) «Influence» (Shadowplay) «Little People - Big Noise» (Run Devil Run)

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΕΡΜΗΓΚΑΣ